‘Chinese staalbedrijven staan er rampzalig voor’

Van alle staatsbedrijven in de wereld zijn die van China het meest riskant en wankel. De staalbedrijven bijvoorbeeld, staan er rampzalig voor, zegt kredietverzekeraar Euler Hermes, die de stabiliteit van staatsbedrijven wereldwijd onderzocht.

Duizenden staatsbedrijven staan volgens Euler Hermes op omvallen. 60% van de Chinese bedrijfsschuld betreft staatsbedrijven. Na China zijn staatsbedrijven uit Brazilië en Rusland het meest wankel. Het minst riskant zijn staatsbedrijven uit de ontwikkelde economieën, zoals Italië en Frankrijk. Volgens Johan Geeroms, Senior Risk Manager Euler Hermes Nederland, krijgt de financiële gezondheid van staatsbedrijven te weinig aandacht. “Ondernemers kunnen gemakkelijk de vergissing begaan dat aan een staatsbedrijf geen risico’s kleven. Maar ook die kunnen wel degelijk failliet gaan. Vandaar ons onderzoek.”

Kredietinfuus
Noodlijdende staatsbedrijven kunnen een belangrijke instabiele factor zijn voor een land. “In China is de totale schuldenberg van alle bedrijven bijna 300% van het bbp, en dan rekenen we de banken niet mee. 60% van deze schuld betreft staatsbedrijven.” Volgens Geeroms liggen in Centraal- en Noordoost-China vele duizenden staatsbedrijven aan een kredietinfuus. “Als die kraan dicht gaat, komen miljoenen mensen op straat te staan. Dat betekent gigantische sociale onrust.”

Chinese basisindustrie
De noodlijdende Chinese staatsbedrijven zitten vooral in de hoek van de basisindustrie. “De staalbedrijven bijvoorbeeld, die staan er rampzalig voor. Ze kampen met een stagnerende vraag, dalende prijzen en vooral overcapaciteit. Jaar na jaar zijn tekorten bestreden met overheidsgeld. Hierdoor zitten lokale en provinciale overheden met astronomische schulden opgescheept.”

Verstoring wereldmarkt
Volgens Geeroms zorgt de ongebreidelde Chinese staatssteun wereldwijd voor immense concurrentieverstoringen. “De roep vanuit Amerika en Europa om meer handelsbescherming is hoogst begrijpelijk. De Chinese overcapaciteit in de metaalindustrie bedreigt het voortbestaan van vele Europese staal- en aluminiumbedrijven.”

China heeft al diverse malen een grootscheepse sanering van de Chinese basisindustrie aangekondigd. In september 2016 meldde Beijing 350 miljard yuan (ruim 50 miljard euro) te reserveren voor een herstructureringsfonds. “Mooie woorden. De Chinese overheid zegt vele bedrijven samen te voegen, maar de werkelijkheid is dat duizenden fabrieken technisch failliet zijn. Werknemers zijn voor onbetaald verlof naar huis gestuurd. Zonder salaris of uitkering. Hoe de sanering moet verlopen, is volkomen onduidelijk. Alles bij elkaar een uiterst explosieve situatie.”