Coronacrisis treft de staalindustrie hard
Hadden de meeste staalproducenten in 2018 al te lijden van de sterk afgenomen staalbehoefte in de automobielsector, nu zijn daar de problemen voortvloeiend uit de coronacrisis nog eens bij gekomen. “De negatieve economische effecten van de coronacrisis raken staal erg hard”, signaleert Noviostaal in haar maandelijkse Staaljournaal.
Zo werd in Italië in het kader van de bestrijding van het virus onder meer de staalverwerkende industrie, zoals walserijen die zelf geen eigen ruwstaalproductie hebben en servicecenters, door de overheid verplicht hun activiteiten te staken. Strategische bedrijven mochten wel door gaan met hun productie. ArcelorMittal Italia (voorheen ILVA) onder andere mocht de staalproductie voortzetten, maar in beperkte omvang.
Productiefaciliteiten stilgelegd
Ook elders in Europa werden vele productiefaciliteiten- al dan niet vrijwillig vanwege de ingestorte vraag naar staalproducten of door de nationale regeringen opgelegd- deels of geheel stilgelegd. Het Staaljournaal noemt als voorbeeld een fabriek in Tsjechië die besloot tot eind augustus haar ruwstaalproductie met een kwart af te bouwen. De behoefte aan gewalst staal nam enorm af doordat bijvoorbeeld Duitse, Franse en Italiaanse automobiel- resp. truckfabrikanten en hun toeleveranciers de productie staken vanwege de Corona-maatregelen, maar ook omdat door de lockdown in o.a. België, Spanje en Frankrijk de levering van onderdelen door de toeleveranciers stagneerde.
Kettingreactie
Het gevolg daarvan was een kettingreactie. Het Staaljournaal: “Automakers vroegen bij de staalfabrieken om uitstel van materiaalleveringen en wilden zelfs lopende orders annuleren. Bij de toeleveranciers hoopten zich de voorraden van gefabriceerde producten op, want zij konden hun geproduceerde onderdelen niet uitleveren. Ook zij vroegen bij staalfabrieken, servicecenters en handelaren om vertraging van uitlevering van lopende bestellingen, verzochten om sommige opdrachten te annuleren en plaatsten bovendien geen nieuwe opdrachten. Bandstaalproducenten zagen hun opdrachten verdwijnen als sneeuw voor de zon en konden daardoor ook geen nieuwe bestellingen bij de staalfabrieken plaatsen. Andere industriële sectoren zagen intussen vanwege wegvallende opdrachten en of tijdelijke bedrijfssluitingen hun behoefte aan staalproducten verminderen. Dus de staalmakers konden niet anders dan tijdelijk capaciteiten afbouwen.”
Vraag sterker gedaald
Veel concerns, als ArcelorMittal, Voest-Alpine, SSAB, ThyssenKrupp, enzovoort, beperkten hun staalproductie door het sluiten van hoogovens en walslijnen. In totaal hebben Europese fabrieken voor ca. 23-25 miljoen ruwstaalcapaciteit voorlopig stilgelegd. Het lijkt er echter op dat de vraag naar staal binnen de EU sterker gedaald is dan de omvang van deze capaciteitsreductie. De Europese markt werd in februari, maart en begin deze maand verder nog beïnvloed door aanbiedingen van importhoeveelheden van exporteurs uit Rusland, Turkije en diverse Aziatische landen tegen enorm concurrerende prijzen, wat vooral gevoed werd door in het eerste kwartaal fors gedaalde grondstofprijzen van olie, cokes, ertsen en schroot. De EU-fabrieken zagen van dag tot dag dus hun orderportefeuilles dunner worden en daarmee gaten in hun productieplanning vallen. Als gevolg daarvan noteren we sinds een paar weken een licht prijsverval voor warmgewalste rollen. De vooraanstaande fabrieken in Europa proberen nog de door hun gewenste prijzen (basis € 480-€ 500) te handhaven, maar hier en daar zien we op de sportmarkt toch ook aanbiedingen van diverse staalwalserijen met een lager prijsniveau.
Overigens lijkt er volgens Het Staaljournaal weinig belangstelling te zijn voor de aangeboden lagere importprijzen. Immers materiaal uit Azië nu bestellen betekent levering juni of juli in de havens van de EU en niemand weet nog hoe tegen die tijd de prijzen zullen zijn èn hoe de economie, lees de vraag naar staal, zich hersteld zal hebben. “Met andere woorden: welk risico durven inkopers aan te gaan?”
Levertijden langer en onbetrouwbaar
Inmiddels zijn enkele automobielfabrieken in Europa en in China bezig om weer op te starten en wellicht komt daardoor weer beweging in de staalmarkt, maar de conclusie is wel dat het nog maanden zal duren voordat de vraag naar staal zich enigszins of meer hersteld zal hebben. Andere negatieve effecten van de productiebeperkingen die Europese fabrieken doorgevoerd hebben zijn dat levertijden langer worden èn onbetrouwbaar worden. De door fabrieken bevestigde levertermijnen lopen momenteel gemakkelijk 4 tot 6 weken uit. De onzekere marktsituatie heeft ertoe geleid dat Eurofer (de Europese Staal Federatie) aan de EU-Commissie ter bescherming van de staalindustrie het verzoek voorgelegd heeft op korte termijn de bestaande importquota’s naar beneden bij te stellen.
Positieve en negatieve kanten
De staalindustrie verkeert dus in ernstige problemen, maar die situatie heeft volgens het Staaljournaal positieve en negatieve kanten. Sommige instanties hebben weinig vertrouwen in de toekomst van deze industrietak en maken zich zorgen over de financiële effecten van de huidige crisis. Moody’s bijvoorbeeld heeft onlangs de outlook voor de kredietwaardigheid van ArcelorMittal en Tata Steel (India) verlaagd. Tegelijkertijd echter bericht ArcelorMittal met een aantal grote banken als BNP Paribas, J.P.Morgan en Société Générale een contract te hebben afgesloten voor een kredietfaciliteit van $ 3 miljard, waaruit dan weer de conclusie kan worden getrokken dat er vertrouwen in de staalbranche is.
De prijzen op de staalmarkt voor spot business brokkelen momenteel wat af, wat een gevolg kan zijn van de onzekere marktsituatie. Maar eigenlijk is dat volgens het Staaljournaal toch ook een vreemde ontwikkeling: “We signaleren immers een aanzienlijk beperkte productiecapaciteit, we noteren langere en daarmee onbetrouwbare levertijden, dus kan er een zekere schaarste gaan ontstaan wanneer het economisch herstel na de Coronacrisis sneller gaat dan verwacht. Toch zullen verbruikers, handelaren en servicecenters weer bestellingen moeten gaan plaatsen, want doet men dat nu niet dan loopt men vanwege de uitlopende respectievelijk onbetrouwbare walstermijnen het risico pas in september of later beleverd te zullen worden. Tegelijk echter weten we nog niet welke prijzen de fabrieken voor het 3e kwartaal of voor de 2e helft 2020 voor ogen hebben, want die hullen zich daarover in stilzwijgen. Van diverse kanten horen we de opvatting, dat prijzen op kortere termijn een iets dalende trend zullen vertonen, maar zich later dit jaar zullen gaan herstellen. Het blijft echter puur een veronderstelling van vandaag want het Cornonavirus maakt alles anders en onvoorspelbaar.”
