Daling staalprijzen houdt aan

Daarmee is de voorspelling die het StaalJournaal in de vorige editie al min of meer deed, uitgekomen. Nog steeds zijn voorraden bij handelaren/servicecenters te hoog en bovendien blijft de druk op de Europese staalprijzen hoog vanwege alsmaar goedkoper wordend importmateriaal. Fabrieken boeken nauwelijks nog opdrachten, waardoor nog meer productielijnen tijdelijk stilgelegd werden.

Gevaar op tekorten

Daar schuilt volgens het StaalJournaal voor de afnemers wel een gevaar in. Immers de voorraden bij de distributeurs mogen dan nog steeds niet afdoende gedaald zijn, dat wil echter niet zeggen dat hier en daar geen tekorten zouden kunnen ontstaan. “Zo kunnen bijvoorbeeld bepaalde kwaliteiten, afmetingen en diktes opeens niet meer uit voorraad geleverd worden, omdat de handel die nog niet besteld heeft of wel besteld maar nog niet ontvangen heeft.

Dat kan zomaar veroorzaakt worden doordat levertijden ineens uitlopen omdat producenten meerdere lijnen korter of langer stopgezet hebben, dan wel binnenkort nog meer lijnen gaan stil zetten. Zo heeft ArcelorMittal het voornemen nog dit kwartaal 20% minder te produceren.”

Huidige staalprijzen verliesgevend

Een andere factor van betekenis is hoe de Europese Commissie zal anticiperen op de alsmaar onderuitgaande importprijzen. Begin november bijvoorbeeld was de gemiddelde importprijs voor warmgewalste rollen (coils) ca. $ 520-550 per ton cfr Antwerpen, maar aanvang april lag die nog ruim boven $ 900.

Tijdens normale marktsituaties beweegt het verschil tussen importprijs en die van de spotprijs op de EU-binnenmarkt zich traditioneel tussen de € 100-150 per ton, daarbij rekening houdend met de vigerende importheffingen (Safeguards). Inmiddels is dat verschil veel kleiner geworden en zijn de huidige staalprijzen voor de Europese staalmakers verliesgevend.

Vraag blijft matig

Ondanks de productiebeperkingen die zij hebben ingevoerd blijft de vraag naar staal nog zeer matig. En dus stellen veel fabrieken, zoals VoestAlpine en ArcelorMittal, hun prognoses voor de rest van dit en komend jaar naar beneden bij. Natuurlijk ‘profiteren’ zij ook van de gedaalde grondstofprijzen, maar de verliezen die ze lijden bij het huidige prijsniveau worden mede veroorzaakt door de hoge energiekosten.

Een andere kostenfactor vormen echter de diverse milieulasten, die ze van nationale regeringen en de Europese overheid opgelegd hebben gekregen, maar die voor naar de EU exporterende landen niet of nauwelijks gelden. Vooral de stagnerende Chinese economie heeft veel producenten in Azië, Noord-Afrika, Turkije en Zuid-Amerika richting de Europese markt doen bewegen. Temeer daar men verwachtte dat daar een groot gat zou vallen vanwege de ban op Russisch gewalst materiaal.

De groei van het exportvolume naar de EU is echter buitensporig en compenseert meer dan ruim het tonnage voorheen afkomstig uit de Russische Federatie.

Rol van Rusland

Los van deze enorme invoertoename bestaat ook nog de gedachte, dat de huidige prijsdaling bij de staalimporten geforceerd wordt door Rusland om daarmee de Europese economie te treffen. Doordat Rusland o.a. walsplakken en -knuppels tegen lage prijzen op de Aziatische en Midden-Oosten markt afzet, kunnen de walserijen aldaar relatief goedkoop produceren en daarmee eigenlijk de Europese staalfabrieken kapot beconcurreren. Europa krijgt daarmee een aanval op haar zware industrie.

Het blijft volgens het StaalJournaal dus de vraag wat de Europese Commissie tegen deze extreem lage importen gaat ondernemen en zo ja, wanneer? Er wordt gefluisterd over nieuwe importheffingen, maar ook over verscherping van de huidige invoerbeperkingen. “Ons is niets officieels bekend.”

Sluipwegen

Rusland zou overigens proberen via sluipwegen toch gewalst staal naar Europa te leveren en daarmee de sancties op diverse producten trachten te omzeilen. Naar verluidt wordt er veel meer Russisch basismateriaal zoals ijzererts, steenkool en walsplakken geleverd naar o.a. Taiwan, Vietnam, Turkije en China. Deze grondstoffen worden aldaar verwerkt en zouden aansluitend gecertificeerd worden als zijnde hun oorsprong aldaar te hebben.

In het Verenigd Koninkrijk is vanuit de staalbranche al het verzoek gedaan voor nadere onderzoeken. Volgens schattingen van het Britse UK Steel zou bijvoorbeeld Turkije al bijna 40.000 ton rollen staal naar het VK geleverd hebben waarvan het basismateriaal veelal afkomstig is uit Rusland.

Ook is dit jaar heel opvallend de export van warmgewalste rollen vanuit België naar de overzeese buurman vervijfvoudigd. Deze opmerkelijk gestegen uitvoer werd vooral gedaan door een Belgische staalwalserij met Russische roots.

Hoop vanuit Azië?

Wellicht gloort er hoop voor de EU-staalfabrieken vanuit Azië. Onlangs heeft de Chinese overheid besloten de strenge Covid-19 maatregelen enigszins te verlichten. Tegelijk werd daar een financieel plan bekend gemaakt om de vastgoedmarkt te stimuleren. De prijzen op de grondstoffenmarkt veerden licht op toen dit nieuws bekend werd.

Ook het bericht dat de grootste staalproducent van Vietnam maar liefst 5 hoogovens tijdelijk buiten bedrijf gaat stellen vanwege slechte verkoopprijzen, kan als gevolg hebben dat de disbalans tussen vraag en aanbod in Azië iets zal verbeteren, wat dan weer mogelijk tot minder druk van importen op de Europese markt kan gaan leiden.

Onderhandelingen

Intussen bereiden de Europese fabrieken zich voor op de onderhandelingen met hun afnemers voor de contracten voor het komende kwartaal of halfjaar. Naar verluidt willen ze bij contracten voor warmgewalste rollen naar een basisprijs van tenminste € 800 per ton en voor specifieke afnemers, zoals koudwalserijen, zelfs naar € 950 tot 1.000. “De vraag blijft echter of de inkopende partijen dat zullen accepteren, gezien de actuele lage staalprijzen”, aldus het StaalJournaal. “Afnemers zullen zeker hun relatie met de fabrieken in stand willen houden en dus contracten sluiten. Echter zal het voor de fabrieken een hele toer worden hogere niveaus gerealiseerd te krijgen.”

Dreiging recessie

Sommige insiders zijn van mening dat komend kwartaal het prijsherstel zal plaatsvinden. Maar duidelijke indicatoren hiervoor kan het StaalJournaal nog niet vaststellen. “Sterker nog: diverse economen voorspellen dat de economie in een recessie zal belanden. Dat zou de behoefte aan staal eerder doen afnemen en juist geen basis zijn voor hogere prijzen, tenzij de EU-Commissie aanvullende importmaatregelen invoert.

Enkele afnemers denken dat nu het laagste prijsniveau bereikt is en overwegen bij deze prijzen juist grotere volumes te gaan bestellen om eventuele prijsstijgingen te ontlopen. De vraag is dan wel weer of de fabrieken met deze speculatieve inkooppolitiek mee zullen gaan.”