Damp uit de hal en temperatuur in machine en koelbak omlaag

“We moeten gewoon de damp uit de hal krijgen en daarbij wil ik geen gedoe hebben.” Om die reden heeft Lucien Heemskerk van Heemskerk Fijnmechanica in Waddinxveen op zeven van zijn machines 3Nine oliemist separators laten installeren. Deze apparaten, geleverd door Glavitech, zorgen niet alleen voor een betere luchtkwaliteit. De constante temperatuur in de machines en de lagere temperatuur van de koelsmeermiddelen zijn interessante bijkomende voordelen.

Heemskerk Fijnmechanica is gespecialiseerd in het CNC frezen en -draaien van kwalitatief hoogwaardige producten op basis van uiteenlopende klantspecificaties. Ook maakt het familiebedrijf vacuümvormmatrijzen voor de verpakkingsindustrie van food en non-food producten. Heemskerk beschikt over een uitgebreid machinepark met circa 50 CNC machines, waarvan 13 met robotbelading. Hiermee kan de toeleverancier flexibel en optimaal inspelen op de specifieke wensen en behoeften van de opdrachtgevers.

Voortdurend investeren
Heemskerk investeert voortdurend. Allereerst natuurlijk in machines en automatisering. In 2016 is al de achtste 5-asser geplaatst en dit jaar komt de negende; allemaal met een robot ervoor. In de hal staan maar liefst 23 CADCAM stations, waarover alle medewerkers kunnen beschikken om te programmeren. “Al onze investeringen zijn gericht op vooruit komen”, zegt Lucien Heemskerk. “Om efficiënter te kunnen werken en zo de kosten te verlagen. Want je moet realistisch zijn: de verspaning is meer dan ooit een vechtersmarkt. Kwaliteit is tegenwoordig vanzelfsprekend en de prijs wordt steeds meer de bepalende factor.”

Gezonde werkomgeving
Ook in de werkomgeving wordt geïnvesteerd. Allereerst omdat Heemskerk een nette werkgever wil zijn, maar tevens omdat ook hier efficiencywinst kan worden behaald. Om de ongezonde nevel (een mengsel van snijvloeistof,  smeer- en hydraulische olie, partikels afkomstig van verspaand materiaal en snijgereedschap) die  tijdens machinale bewerkingen vrijkomt uit de lucht te halen, staan op het dak van de productiehal drie airco-installaties. Daarnaast worden nieuwe machines die binnenkomen steeds voorzien van afzuiginstallaties. Heemskerk heeft in de loop der jaren verschillende installaties laten plaatsen, allemaal met filterpatronen en elektrostatische filters. “Maar die filters raken vervuild, waardoor hun werking minder wordt, er gaat wel eens een ventilator kapot en er breekt wel eens een draadje. De operators maken de afzuiging op de machine niet schoon en dus moet je daarvoor steeds een schoonmaakdienst inhuren. Uiteindelijk moet je ze vervangen. Kortom, als je er kritisch naar kijkt, brengen die systemen wel wat, maar niet alles. Ze vragen veel onderhoud en je hebt er regelmatig problemen mee. Ongemerkt lopen de kosten op en dat tikt aardig door.”

Separeren in plaats van filteren
Lucien Heemskerk had al wel eens geïnformeerd naar de oliemist separators van de Zweedse fabrikant 3Nine, die in de Benelux door Glavitech op de markt worden gebracht, maar was toch wel geschrokken van de prijs. Toen er echter weer eens een exces was met een machine en er een enorme walm in de productiehal hing, was de maat vol. Hij bestelde bij Pieter Glavimans van Glavitech zes olienevel separators.
Zoals de naam van deze apparaten al zegt: ze filteren niet, maar separeren. Terwijl bij conventionele systemen de vervuiling wordt verzameld in filtermedia en de platen van de elektrostatische filters, zorgt de gepatenteerde separator van 3Nine voor volledige terugwinning van de snijvloeistof, behoud van de omgevingstemperatuur en schone lucht. De separator bestaat uit een roterend lamellenpakket en reinigt de lucht voor 99,9% zonder dat er een filter aan te pas komt. De resterende 0,1% wordt door een Hepa klasse H13 na-filter verwijderd. Dit is dermate weinig dat de standtijd van een nafilter tussen de 2 en 3 jaar bedraagt. “Separeren voorkomt veelvuldig onderhoud en het regelmatig vernieuwen van filters, terwijl men beschikt over een constante onderdruk in de bewerkingsruimte van de machine”, aldus Pieter Glavimans.

Eigen metingen leveren het bewijs: de temperatuur van de snijvloeistof is dankzij de separator afgenomen van 34 naar 24.4 graden.

Grootste vervuilers
Heemskerk heeft de grootste vervuilers in zijn machinepark het eerst aangepakt: de  draaimachines die vaak met twee turrets en drie spillen tegelijk staan te blazen. Er zijn bijvoorbeeld separators geplaatst op de Nakamura Tome draaibanken die 24/7 draaien. Gekozen is voor de Lina 500 uit de Blue Line serie klassieke olienevel separatoren van 3Nine. Deze produceren luchtstromen vanaf 300 CFM (500 m³/h) tot 1800 CFM (2500 m³/h). De serie is geschikt voor bewerkingsruimtes van 5 m³ tot 30 m³ en het kleinste model Lina 500 is speciaal ontworpen voor kleine, afgesloten machines met een bewerkingsruimte tot 5 m³. De Lina, met een capaciteit tot 500 m³/uur, wordt direct op de machine gemonteerd, hetgeen vloerruimte en onnodige bedrading bespaart. Tevens is een Clara aangeschaft welke geschikt is voor een bewerkingsruimte tot 10 m³, deze Clara is aangesloten op twee bewerkingscentra. Heemskerk heeft de apparaten genomen inclusief de optie van een CIP (Cleaning In Place), een volautomatisch systeem dat middels een pomp met het koelsmeermiddel van de verspaningsmachine de lamellen van eventueel ingedroogd koelsmeer-concentraat schoonhoudt. “Zo zijn de separators onderhoudsarm en heb je er jaren geen omkijken naar. Dat is wat ik wil.”

Meer voordelen
De separators zijn nu bijna een half jaar nu operationeel. En hoewel Heemskerk en zijn medewerkers zelf al merkten dat de lucht een stuk schoner is geworden, wilde hij zelf wel eens meten of  de uitstoot echt zoveel minder was geworden. “We hebben gemeten wat er uit kwam en zijn daar in positieve zin van geschrokken. We kwamen uit op een waarde van 0,004 mg/m³, terwijl we met het oude systeem op 14 mg/m³ zaten. Dat was dus eigenlijk gewoon een schoorsteen.”

Naast de schone lucht brengen de separators meer voordelen. Door de hoge luchtverplaatsing én hoge graad van separatie wordt warmte effectief afgevoerd. De temperatuur van/in de machine stijgt niet meer, ook niet bij 24/7 verspaning. Een constante temperatuur van de machines betekent een grote vooruitgang op het gebied van maatvastheid en repeteernauwkeurigheid van de productie, aangezien softwarematige temperatuurcompensatie vanuit de machines niet 100% feilloos is.

Ook zijn er voordelen met betrekking tot de koelsmeermiddelen. Dat geldt zeker bij de draaimachines die vanwege de meerdere turrets en spillen zijn uitgerust met steeds meer koelpompen, die allemaal uit de zelfde koelingsbak putten, hetgeen resulteert in een temperatuurstijging in de koelbak. Eveneens eigen metingen van Heemskerk wijzen uit dat de temperatuur van de snijvloeistof dankzij de separator is afgenomen van 34 naar 24.4 graden C.  “Gemiddeld is er sprake van 10 graden temperatuurverschil”, aldus Heemskerk. “Lagere temperaturen betekenen minder instabiliteit, schuimvorming en bacterie/schimmelbesmetting.”

Voor hem staat dan ook vast dat er meer separators gaan komen. “De investering in zes systemen ineens was best pittig, maar bij volgende nieuwe machines laten we ze er standaard op zetten. Dan merk je het niet zo. De separators leveren naast een schone lucht ook betrouwbaardere processen op. En dat is wat je wilt, zeker bij gerobotiseerde 24/7 processen. Investeringen in afzuiginstallaties doe je ook vanuit arbo-oogpunt. Al die arbo-investeringen stapelen zich echter op en je moet ze wel terugverdienen. Als je storingspercentage flink omlaag gaat, lukt dat echt wel.”