Digitalisering maakt onderhoud mobiel

De smart factory en de daarmee verbonden digitalisering bieden veel potentieel voor duurzaam, voorspellend (predictive) machineonderhoud. Komend najaar zal de EMO (16-21 september in Hannover) laten zien dat digitale services en de toepassing van tablets en databrillen daarbij steeds vanzelfsprekender worden. Maar wat zijn de voordelen hiervan? En wat moeten ondernemingen doen om data-uitwisseling voor planning, afwikkeling en documentatie van onderhoudsmaatregelen probleemloos te laten functioneren?

Onderhoudstechnici zijn van oudsher dienstverleners aan de productie, maar hun rol is wel veranderd. “Onderhoudsmensen zijn niet meer slechts de personen die worden opgeroepen als de machine een mechanisch, hydraulisch of pneumatisch probleem heeft dat tot stilstand heeft geleid”, zegt Peter Strohm, projectmanager Global Service bij Emag Systems. “Veel belangrijker is dat een goede onderhoudstechnicus zijn machines hard- en softwarematig zo goed kent dat hij met een vooruitziende blik reparaties kan plannen en de nodige onderdelen kan bezorgen. Hierbij wordt hij steeds vaker geholpen door digitale diensten, die hem bij het bewaken van de machinetoestand ondersteunen. Al bij aankoop van een machine zouden ondernemingen erop moeten letten dat de producent service-oplossingen aanbiedt, die op zijn specifieke behoefte zijn toegesneden.”

EU-norm onderhoudsprocessen
Maar hoe moeten ondernemingen hun onderhoudsprocessen structureren en implementeren? Een nieuwe EU-norm biedt hier houvast: de DIN EN 17007:2017 structureert en beschrijft de typische onderhoudsprocessen van een onderneming in een universeel toepasbare vorm. Deze processen dienen als referentie om bijvoorbeeld de eigen processen af te stemmen op de prestaties van dienstverleners of voor de vergelijking met andere ondernemingen. De Europese standaard geeft bovendien aanwijzingen voor geschikte kengetallen om de eigen onderhoudsprocessen te meten. Lennart Brumby, hoofd van de afdeling service-engineering van de Hogeschool Baden-Württemberg en betrokken bij de ontwikkeling van de DIN EN 17007:2017, zegt: “In de connected werkomgeving van Industrie 4.0 zal het belangrijk zijn om naast op elkaar afgestemde informatiesystemen ook de respectievelijke ondernemingsprocessen op elkaar af te stemmen. De norm is, zoals alle normen, niet verplichtend in de toepassing. Wel is het voor iedere onderneming raadzaam de eigen onderhoudsprocessen aan te passen op de processen van de DIN EN 17007:2017. Alleen zo zijn bedrijven gewapend voor de wereld van Industrie 4.0.”
Over de toepassingsomvang zegt hij: “De DIN EN 17007:2017 beschrijft naast de klassieke kernprocessen van onderhoud, zoals reparatie en preventief onderhoud, ook de vele begeleidende, ondersteunende processen, zonder welke het onderhoud niet zou functioneren. En er worden veel verbindingen en informatiestromen tussen deze processen aangetoond. Want juist in de afstemming en koppeling van de processen ligt veel optimalisatiepotentieel.”

Optimaal ondersteunen
In de praktijk gaan ondernemingen praktisch met de nieuwe norm om. “Bij Emag werken we aan een product dat een slijtage-analyse van de assen en de spindels in de machine middels een vibratiesensor mogelijk maakt. Bij een gedefinieerd drooglopen van de machine kunnen we in de toekomst met hulp van een algoritme analyseren welke onderdelen van de machine het eerst zullen falen om de technische dienst optimaal te ondersteunen bij de planning van reparatie en onderhoud”, geeft Strohm als voorbeeld. Doel van deze vorm van onderhoud is stilstanden ooit helemaal te voorkomen. Een tweede voorbeeld van Emag is een service app. “Hiermee kan een onderhoudstechnicus makkelijk met onze service in contact komen. Door een QR-code op een nieuwe Emag machine te scannen, herkent de app het machinetype en de locatie en kan de juiste aanspreekpersoon voor service bepalen.”

thyssenkrupp Steel bekijkt hoe condition monitoring systemen verder kunnen worden ontwikkeld zodat ze kunnen worden gekoppeld met data uit de procesbesturing, de procesautomatiseringssystemen en het kwaliteitsmanagement.

Dataveiligheid
Maar de vaklieden moeten tegenwoordig niet alleen machines en automatiseringssystemen onderhouden en optimaliseren. Ze moeten er ook voor zorgen dat de systemen met elkaar communiceren. Bovendien moeten via de interfaces data-analyses mogelijk zijn om de geschikte maatregelen te kunnen nemen voor het opvoeren van de efficiency. “Juist de interface tussen IT en onderhoud is een hoeksteen voor modern onderhoud”, zegt Jens Reichel van thyssenkrupp Steel Europe. Een ander belangrijk punt bij digitaal mobiel onderhoud is voor hem het thema dataveiligheid. Smart Services worden tegenwoordig vaak zo opgezet, dat een productiebedrijf via een interface een cloud met de productiedata voedt. Daar worden op de achtergrond de passende analyses doorgevoerd, waarmee conclusies ten aanzien van de productiesystemen kunnen worden getrokken, maar die ook op mogelijke uitvallen wijzen. “Veel productiebedrijven hebben er moeite mee anderen in hun eigen data te laten kijken. Enerzijds omdat daardoor conclusies op procesparameters mogelijk zijn en daarmee kennis van de onderneming wordt prijsgegeven. Anderzijds worden zo toegangskanalen in de productieprocessen geopend, die tot misbruik kunnen leiden”, aldus Reichel. Om deze tegen te gaan worden filters (firewalls) voor de geopende kantalen gemaakt. Hiermee zorgen bedrijven ervoor dat binnendringen minder makkelijk wordt. Een tweede weg is de data van tevoren te filteren, zodat alleen die data voor derden toegankelijk zijn, die voor de bedoelde analyse nodig zijn. Emag garandeert data- en benaderingsveiligheid, wanneer het opnemen van gedefinieerde data met een aparte pc aan de machinebesturing gebeurt. “Deze schrijft de data op een lokale server bij de klant, waarna die zelf beslist of en zo ja welke data met een cloudserver worden gesynchroniseerd. Daardoor is de machinebesturing niet direct met het internet verbonden en bepaalt de klant zelf hoe hij met zijn data omgaat”, verklaart Strohm.

Nieuw segment op EMO: IoT in de productie
Voor de komende EMO Hannover hebben zich al meer dan 1800 exposanten uit ruim veertig landen aangemeld. Daaronder zijn de marktleiders op alle technologische deelgebieden van de metaalbewerking, zoals DMG Mori, FFG, Mazak, Siemens, Grob, Doosan, Fanuc, Okuma, Makino, Index, GF Machining Solutions, Chiron, Trumpf, SLM, Stratasys, Paul Horn, Iscar, Sandvik en Kuka. De EMO wordt gehouden van 16 tot en met 21 september gehouden op het beurscomplex in Hannover onder het motto ‘Smart Technologies driving tomorrow’s production!’ Een nieuw exposantensegment ‘IoT in de productie’ onderstreept de ambities van de EMO zich als platform voor digitalisering in de productie te positioneren. Directeur Wilfried Schäfer van EMO-organisator VDW: “Deze nieuwe categorie garandeert een volledig overzicht van de belangrijkste aspecten van de digitalisering, onder andere dataveiligheid, data-analyse, procescontrole, voorspellend onderhoud en smart data management.”

Club of metalworking
Vorig jaar heeft de VDW de Club of Metalworking opgericht een netwerk voor internationale experts in de productietechniek. De voordelen van het lidmaatschap van dit netwerk zullen voor het eerst op de EMO zichtbaar worden in de vorm van enkele aantrekkelijke services. Naast entreekaarten wachten een online forum, gratis openbaar vervoer tickets voor het beursbezoek, een nieuwsbrief en een lounge op de leden. Registeren voor het netwerk kan hier.

Een nieuw exposantensegment ‘IoT in de productie’ onderstreept de ambities van de EMO zich als platform voor digitalisering in de productie te positioneren.