“Je kunt niet de hele dag fysiek zwaar werk doen”
De ‘Hoe TOP werk jij?’-campagne spoort werkgevers en werknemers aan om lichamelijke belasting aan te pakken.
“Gipsplaten zijn zwaar”, begint Jan, directeur en mede-eigenaar van het bedrijf. “Dat is dan ook de voornaamste lichamelijke belasting die bij ons als afbouwbedrijf voorkomt; het tillen, dragen en verplaatsen van verschillende soorten gipskartonplaten.”
Maar liefst 2 op de 5 werknemers in Nederland heeft te maken met lichamelijke belasting op het werk, zoals zwaar tillen, bukken of veel in dezelfde houding werken. In totaal lijden 460.000 werknemers daardoor aan een beroepsziekte aan hun rug, arm, nek, schouder, knie of heup, zo blijkt uit cijfers van TNO. Dat zorgt niet alleen voor veel persoonlijk leed, uitval en arbeidsongeschiktheid, maar levert jaarlijks ook hoge kosten voor werkgevers en de maatschappij op. Ook in de metaalsector zijn fysieke klachten door overbelasting een veelvoorkomende oorzaak van verzuim. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid startte daarom de Hoe TOP werk jij? campagne om het onderwerp onder de aandacht te brengen.
In de metaal is het hard werken. Medewerkers lopen het meeste risico op het overbelasten van de nek en de rug. Dit kan onder andere leiden tot rugklachten of ontsteking van pezen en gewrichten. 5xbeter, een samenwerking tussen de metaalvakbonden en sectororganisaties, geeft aan dat er op langere termijn het risico van algehele vermoeidheid optreedt. Problemen ontstaan met name door zwaar tillen, repeterende bewegingen en ongunstige houdingen. Om deze klachten aan te pakken adviseren TNO en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om lichamelijke belasting bij de bron aan te pakken.
TOP-strategie
De aanpak start bij risicoinventarisatie op de werkvloer: waar lopen medewerkers risico en hoe groot is het risico? Als dat in kaart is gebracht, kun je een oplossing voor een specifiek probleem zoeken. De volgorde waarin bedrijven naar oplossingen kunnen zoeken, heet de TOP-strategie. Bedrijven moeten eerst kijken naar de T, die staat voor technisch. Welke technische maatregelen kunnen aan de bron van de lichamelijke overbelasting weggenomen worden, zodat werknemers gezonder kunnen werken. Als dat niet kan of niet genoeg is, kijk je naar de O van organisatorische maatregelen. Zo is bijvoorbeeld een aanpassing van het werkproces mogelijk. Tenslotte kun je als bedrijf naar persoonsgebonden maatregelen kijken. Dit zijn bijvoorbeeld maatwerkoplossingen, individuele adviezen voor uitvoering van taken of individuele aanpassingen in de functie of werkomgeving van een werknemer.
Tillen, dragen en verplaatsen
Voor de campagne interviewde het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verschillende bedrijven en organisaties die actief bezig zijn met de aanpak van lichamelijke belasting. Waaronder een bedrijf dat gespecialiseerd is in het leveren en aanbrengen van gipskartonplaatwanden en -plafonds. “Gipsplaten zijn zwaar”, begint Jan, directeur en mede-eigenaar van het bedrijf. “Dat is dan ook de voornaamste lichamelijke belasting die bij ons als afbouwbedrijf voorkomt; het tillen, dragen en verplaatsen van verschillende soorten gipskartonplaten.” Het bedrijf geeft dan ook prioriteit aan het verminderen van lichamelijke belasting. De belangrijkste technische maatregel die ze geïmplementeerd hebben, is het gebruik van gipskartonplaatbokken. Deze bokken zijn een soort van houten jukken waar gipskartonplaten verticaal op neergezet kunnen worden.
Tot het minimum beperken
Vrachtwagenchauffeur en kraanmachinist Mark vult aan: “Je kunt niet de hele dag door volle bak lichamelijk zwaar werk doen. Dus ik zeg altijd tegen de jongens, het heeft geen zin om tien van die platen tegelijk te pakken. Als je ’s ochtends begint met lopen, houd je dat de hele dag vol. Als je ‘s ochtends begint met rennen, lig je ’s middags op de bank. Met lopen kom je uiteindelijk het verst. Doordat onze autolaadkraan de pakketten verticaal voor de gevelopening kan houden, is het tillen en bukken tot een minimum beperkt. Het overzetten van de gipskartonplaten van de transportkar op de bokken verloopt daardoor arbo-vriendelijk. Het transport van plaatmateriaal wordt bovendien afgewisseld met het transport van andere (lichtere) afbouwmaterialen.”
Naast technische maatregelen neemt Jan met zijn bedrijf ook organisatorische maatregelen om lichamelijke overbelasting tegen te gaan. En voor het werk dat overblijft worden er persoonlijke maatregelen genomen, zoals goede schoenen, bedrijfskleding en het gebruik van handschoenen en overige PBM’s.
Benieuwd wat jij kunt doen om lichamelijke belasting op de werkvloer aan te pakken? Ga naar www.5xbeter.nl voor informatie over Verbetercoaches en middelen over veilig en gezond werken in de metaalbewerking en metalektro.
Of doe de test op www.hoetopwerkjij.nl.
