Kennis is de grote kracht van het Centre For Laser Technology

Hans van Esdonk van Excilas en Chris Nillesen van Laprocon hebben samen het Centre For Laser Technology (CFLT) opgericht. Dit is een kenniscentrum en onafhankelijk applicatie lab voor het bewerken van materialen met lasers. Recentelijk is ook Christiaan de Snoo met zijn bedrijf Exspectrum tot het samenwerkingsverband toegetreden. Daarmee is het plaatje compleet. Het CFLT kan complete lasersystemen bedenken, ontwikkelen en bouwen voor specifieke toepassingen. “Daarbij geven we onze klanten de oplossing die we zelf ook zouden kiezen.”

Nillesen en van Esdonk zijn al tientallen jaren met lasers in de weer. De twee kennen elkaar vanuit een grijs verleden bij Philips, waar ze allebei hebben gewerkt.Eerst bij Philips Research, later bij Philips CFT in de lasergroep. Maar beiden hebben vervolgens ook hun eigen weg gekozen. Nillesen met zijn eigen bedrijf Laprocon, een ingenieurs- en adviesbureau op het gebied van lasertechnologie en laserveiligheid. Laprocon combineert een brede laserexpertise van onderzoek en ontwikkeling met het realiseren van praktische lasertoepassingen en helpt opdrachtgevers bij het realiseren van laserveilige producten, machines en werkomgevingen die voldoen aan alle relevante regelgeving.

Van Esdonk houdt zich met Excilas bezig met onderzoek, advies en jobshopping op het gebied van micro- en nanolaserbewerkingen, productontwikkeling, toepassingen van excimeerlasers in industriële omgevingen, machineontwikkeling, procesontwikkeling en opleiding. De excimeerlaser is zijn specialiteit. Dit zijn lasers die werken met golflengtes in het ultraviolette gebied. Ze hebben extreem korte pulstijden van ongeveer 20 nanoseconden en een hoog pulsvermogen (circa 20 MW, met enkele honderden milliJoules aan energie). Deze combinatie zorgt ervoor dat excimeerlasers materiaal ableren (direct verdampen) in plaats van smelten. De zone buiten de spot wordt minimaal opgewarmd en het materiaal vertoont geen beschadigingen buiten de laserspot.

UV-IR lasersystemen
Aangezien beiden met hun bedrijf opereren vanuit Helmond en het laserwereldje in Nederland maar klein is, bleven ze elkaar regelmatig tegenkomen. Ruim anderhalf jaar geleden begonnen ze serieus te praten over samenwerking, toen van Esdonk twee lasersystemen kon overnemen van Philips, een laserlas- en een lasergraveersysteem. Hij bezat zelf al twee excimeerlasers en een laslaser. Nillesen was in het bezit van een lasergraveersysteem dat hij ooit had overgenomen van een bedrijf dat de productie staakte. Ze besloten alle systemen bij elkaar te zetten in het bedrijfspand van Excilas op de High-Tech Automotive Campus in Helmond. Een perfecte locatie in de hightech regio van Nederland met multinationals als Philips, ASML, DAF, FEI, universiteiten en diverse kenniscentra in de nabije omgeving. Daar staan nu zeven lasersystemen met diverse mogelijkheden qua bronnen, vermogens en golflengtes en pulslengtes van nanoseconden via microseconden tot continulasers.

Kennis
Maar afgezien van al die equipment, is het vooral de kennis die de kracht vormt van het CFLT. Vooral van Esdonk onderzoekt al jaren wat er allemaal mogelijk is met lasers. Vaak gebeurt dat in opdracht van anderen in het kader van onderzoek, maar heel vaak is ook pure nieuwsgierigheid de drijfveer om tot op de bodem uit te zoeken wat laserstraling doet met allerlei materialen. Hoe haal je nauwkeurig gedoseerd materiaal weg, hoe maak je minuscule gaatjes in medische onderdelen, of hele kleine gaatjes (enkele micrometers) om heel gecontroleerd gas toe te voeren? Kunnen tandenstokers, brillenglazen en stukken van katheders worden bewerkt met een laser? Van Esdonk heeft inmiddels zoveel kennis opgebouwd, dat hij vaak van tevoren wel weet of een toepassing mogelijk is en welke laser daarbij de meeste kans van slagen heeft. Hij heeft al zijn onderzoeksresultaten uitgebreid gedocumenteerd met foto’s en diverse voorbeelden van geslaagde operaties. Van Esdonk weet en kan dus laten zien dat hij bijvoorbeeld een markering kan aanbrengen op de kop van een lucifer, zonder dat deze ontbrandt. En dat hij de verf kan wegbranden op een bankbiljet en op hetzelfde bankbiljet een portret van Vincent van Gogh, opgebouwd uit hele kleine puntjes, kan aanbrengen; nauwelijks waarneembaar en praktisch niet na te maken (veiligheidskenmerk).
Wat je nu precies hebt aan de wetenschap dat je een hele fijne structuur kunt laseren in een houten tandenstoker? Daarop zegt van Esdonk: “Waar het om gaat is dat we steeds meer kennis ontwikkelen op het gebied van lasertechnologie. Je hoopt dan dat zoiets iemand opvalt, dat het degene aan het denken zet en dat hij of zij concludeert: dat is wel iets voor mij, ons bedrijf, productie of product.”

Brede klantenkring
Het CFLT beschikt al over een eigen website. Daarop wordt het samenwerkingsverband als volgt omschreven: “Een kenniscentrum en onafhankelijk laser applicatie lab voor laser micro- en nanobewerkingen, lassen, solderen, graveren, snijden, laserveiligheid, cursussen, adviezen, procesonderzoek en -ontwikkeling en systeemontwerp. Het richt zich op een brede klantenkring: de metaal- en kunststofindustrie, automotive, food (verpakkingen), lucht- en ruimtevaart, defensie, hightech, instrumentenmakers en systeemintegratoren. Maar ook bieden de CFLT-partners zich aan voor Europese onderzoeksprojecten en onderzoek van universiteiten.

Laagdrempelig
De laser is de gemeenschappelijke noemer van alle activiteiten. Het CFLT profileert zich als een ‘one stop shop’ voor lasertechniek en wil een laagdrempelige instantie zijn voor iedere ondernemer die het gevoel heeft dat een bepaalde bewerking misschien wel kan worden uitgevoerd met laserlicht. De eerste summiere informatie kan vaak telefonisch worden uitgewisseld. van Esdonk: “We bekijken eerst of iets überhaupt haalbaar is. Is dat het geval dan zoeken we uit wat de ideale oplossing is en deze kunnen we dan ook ontwikkelen en bouwen; als stand alone systeem maar ook als onderdeel van een productielijn.”
Voor het bouwen van lasersystemen is Christiaan de Snoo tot het CFLT toegetreden. Hij heeft ervaring als bouwer en servicemanager van lasersystemen en is sinds kort actief met zijn eigen bedrijf Exspectrum. Chris Nillesen zorgt ervoor dat de systemen aan alle machinerichtlijnen voldoen; hij doet de risico-analyses om de lasersystemen aan alle veiligheidseisen te laten voldoen.

Meest perfecte oplossing
Excilas, Laprocon en Exspectrum blijven als zelfstandige bedrijven opereren. De filosofie achter hun samenwerking is echter dat voor de klant slechts één contact genoeg is om verder te worden geholpen. De drie partijen denken dat hun initiatief voorziet in een behoefte. Potentiële gebruikers van lasers komen met hun vragen vaak terecht bij laserfabrikanten of leveranciers die gelieerd zijn aan de lasers van bepaalde producenten. Daardoor krijgen ze niet altijd de meest perfecte oplossing voor hun toepassing, maar een oplossing die daar gezien de mogelijkheden van de laserfabrikant het dichtst bij in de buurt komt. Chris Nillesen: “Wij gaan daarentegen als onafhankelijke partij alle mogelijkheden na. En zoals gezegd geven we de klant de oplossing die we zelf ook zouden kiezen.”