Krachtig herstel Nederlandse industrie zet door
Ondanks de harde lockdowns in binnen- en buitenland zet het herstel van de industrie krachtig door. Zowel de productie als de vraag namen zoals verwacht verder toe. De NEVI Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie over januari steeg verder van 58,2 naar 58,8. Dit is de grootste verbetering van de bedrijfsomstandigheden sinds september 2018.
Voor het eerst sinds het begin van de coronacrisis is het vertrouwen van industriële ondernemers per saldo weer nipt positief (0,6 procent).
De toename van de productieomvang wordt aangejaagd door een groei van het aantal orders, die vergelijkbaar was met december, toen de grootste stijging in 34 maanden werd genoteerd. De toename van de exportorders was de een na grootste sinds februari 2018. De hoeveelheid onvoltooid of nog niet uitgevoerd werk steeg voor de tweede maand op rij en de voorraad gereed product daalde.
De werkgelegenheid nam wederom toe, al bleef de banengroei bescheiden. De inkoopactiviteiten namen toe in de grootste mate in bijna drie jaar en de levertijden waren opnieuw aanzienlijk langer, grotendeels toegeschreven aan coronamaatregelen en voorraadtekorten. De materiaalvoorraden stegen aanzienlijk. De inkoopprijsinflatie bereikte het hoogste niveau in meer dan twee jaar en de verkoopprijzen namen flink toe. De vooruitzichten voor de productieomvang waren het positiefst sinds april 2018.
Herstel vraag naar kapitaalgoederen
Was het eerste herstel sinds november vooral te danken aan de sterk toegenomen vraag naar halffabricaten, in januari liet ook de vraag naar kapitaalgoederen een krachtig herstel zien. Dat zegt Albert Jan Swart, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO, in zijn commentaar op de uitkomsten. Dat blijkt eveneens uit cijfers over het producentenvertrouwen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voor het eerst sinds het begin van de coronacrisis is het vertrouwen van industriële ondernemers per saldo weer nipt positief (0,6 procent).
Het vertrouwen van de elektrotechnische en machine-industrie verbeterde ten opzichte van december het meest. Dat was vooral te danken aan het oordeel over de orderpositie, dat opveerde van per saldo -13,7 procent in december naar +7,2 procent in januari. De toenemende vraag naar machines duidt er vermoedelijk op dat ondernemers weer durven investeren doordat het eind van de crisis in zicht is.
Risico’s
Toch zijn er ook risico’s. Toeleveringsketens staan nog steeds onder druk door de nasleep van de chaotische situatie in het begin van de pandemie, de plotseling sterk stijgende vraag gedurende de laatste maanden en de reisbeperkingen en andere maatregelen tegen het coronavirus. Tijdens de eerste lockdown raakten veel ondernemingen in paniek en trapten inkoopmanagers op de rem, wat leidde tot zeer kleine voorraden.
Nu de economische vooruitzichten zijn verbeterd, proberen bedrijven weer voorraden op te bouwen, wat leidt tot een sterke toename van de nieuwe orders. Dit zogenoemde Forrester- of bullwhip-effect veroorzaakt schokgolven door productieketens. Langere levertijden kunnen leiden tot tekorten aan bepaalde onderdelen, die de komende maanden de productie zouden kunnen remmen. “Daarnaast moeten ondernemers ervoor zorgen dat ze genoeg werkkapitaal hebben om grotere voorraden te kunnen financieren.
Het afgelopen jaar hebben veel bedrijven verlies geleden, waardoor balansen zijn verzwakt. Sommige ondernemingen zullen extra kapitaal nodig hebben om de plotselinge groei aan te kunnen”, waarschuwt Swart.
