Machine-industrie blijft groeimotor in 2022

Het bankconcern noemt de enorme groei in 2021, waarmee de krimp van 5 procent in 2020 ruimschoots is goedgemaakt, een bewonderenswaardige prestatie, gezien de tekorten aan personeel, grondstoffen en materialen.

Gevolgen omikron-variant

In Nederland groeit de industrie momenteel sneller dan in veel andere landen, waaronder de belangrijkste handelspartner Duitsland, zwaargewicht China en de Verenigde Staten. Ook de Nederlandse industrie wordt weliswaar gehinderd door het tekort aan chips in de auto-industrie, maar doordat de auto-industrie in Nederland vrij klein is, hindert dit de totale industriële productie nauwelijks. Wel moeten ondernemers letten op de snel stijgende inkoopprijzen, die leiden tot een sterke toename van het benodigde werkkapitaal en de winstmarge onder druk kunnen zetten. De omikron-variant van het coronavirus kan toeleveringsketens verder ontregelen, waardoor ondernemers ook in 2022 te maken krijgen met hogere prijzen en lange levertijden.

Investeren in productiecapaciteit

De bezettingsgraad is terug op het oude niveau van circa 84 procent van voor de pandemie. Een veel hogere bezettingsgraad is moeilijk te realiseren vanwege onder meer onderhoud en vrije dagen. Ondernemers zullen dus moeten investeren in extra productiecapaciteit om de komende jaren verder te kunnen groeien. Ook het werven, opleiden en vasthouden van personeel is van groot belang, want ruim een op de vier ondernemers in de industrie kampt met een tekort aan arbeidskrachten.

Machine-industrie groeimotor

De Nederlandse groeimotor is vooral de machine-industrie, die in 2021 met naar schatting 39 procent groeit. Indien tekorten aan materialen niet voor ernstige problemen zorgen, kan daar naar verwachting in 2022 nog eens 13 procent groei bovenop komen. Vanuit de hele wereld is vraag naar machines van Nederlandse makelij, die bekend staan om hun hoge kwaliteit. De machines helpen om de arbeidsproductiviteit te verhogen, bijvoorbeeld in de industrie, in de voedingsmiddelenindustrie en in de agrarische sector.

Een bekend voorbeeld zijn de EUV-machines van chipmachinefabrikant ASML. Alleen met deze in het Brabantse Veldhoven ontwikkelde machines is het mogelijk de kleinst mogelijke en daarmee meest geavanceerde chips te produceren. De vraag naar deze machines stijgt nog altijd sterk en de productie groeide zelfs in 2020 met dubbele cijfers. Ook de tientallen Nederlandse toeleveranciers van ASML profiteren daarvan.

Elektrotechnische industrie

Een andere branche die snel groeit, is de elektrotechnische industrie. Deze branche levert veel aan de snel groeiende machine-industrie en profiteert tevens van de energietransitie. Gezien de subsidies die in Nederland en daarbuiten beschikbaar komen om de klimaatverandering tegen te gaan, gaat de elektrotechnische industrie naar verwachting mooie jaren tegemoet.

Duurzaamheid

Nu de industrie de grootste verstoringen als gevolg van de coronapandemie goeddeels achter zich heeft gelaten, is het volgens ABN AMRO de hoogste tijd voor meer aandacht voor duurzaamheid. Vanwege de klimaatverandering moet de CO₂-uitstoot verder omlaag. De industrie moet minder gebruikmaken van fossiele energie, zoals gas en kolen, en meer van hernieuwbare energie, bijvoorbeeld uit zon en wind. Waarschijnlijk zullen in de industrie elektrificatie en waterstof een belangrijke rol spelen.

Voor de zware industrie, die zeer veel energie verbruikt, ligt waterstof het meest voor de hand. Uit het akkoord dat de coalitie Rutte IV op 15 december presenteerde blijkt dat het de regering de komende jaren vele miljarden investeert in hernieuwbare energie. De industrie kan daarvan profiteren, zowel wat betreft de verduurzaming van de eigen energievoorziening als vanwege de te verwachten extra vraag naar bijvoorbeeld elektrotechnische producten.