Meerderheid industriële bedrijven verwacht binnen 5 jaar volledig geautomatiseerde productie

In deze studie analyseert reichelt de status quo van verschillende automatiseringstechnologieën en investeringsplannen van industriële bedrijven uit verschillende sectoren en van diverse omvang. Het onderzoek identificeert ook de potentiële kansen voor toekomstige automatiseringsprojecten en benadrukt de hindernissen die de industrie moet overwinnen bij de uitvoering van deze plannen.

Voorbereiden op de toekomst

Gemiddeld 41 procent van de productieprocessen in Nederland is momenteel geautomatiseerd. Bijna de helft (48%) van de ondervraagden maakt al gebruik van cloud computing, industriële IoT en netwerkmachines en 41 procent maakt gebruik van big data-analyses. Idealiter zouden de inzichten die worden verkregen uit big data-analyses kunnen worden gebruikt voor besluitvorming en om processen te automatiseren. Nederlandse industriële bedrijven lijken hier momenteel nog niet genoeg mee te doen en laten het na om deze kans te benutten. Mogelijke hindernissen kunnen zijn een gebrek aan middelen, expertise of opleiding op het gebied van big data-analyse. 46 procent van de respondenten wil big data-analyse implementeren in de periode van het komende jaar tot twee jaar.

Kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning (ML)

Geautomatiseerde magazijn- en logistieke systemen (34%) en geautomatiseerde productiesystemen (33%) worden ook vaak gebruikt. Het is een ander verhaal wanneer het gaat om kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning (ML) – slechts 19 procent gebruikt ze momenteel. De technologieën worden wel als veelbelovend voor de toekomst beschouwd, zoals 56 procent van de bedrijven laat zien met hun investeringsplannen. Bovendien is 48 procent van de respondenten van mening dat AI en automatisering het tekort aan geschoolde arbeidskrachten in Nederland kunnen oplossen. Andere technologieën waarin bedrijven ook willen investeren zijn procesautomatisering door middel van software of bots (52%), geautomatiseerde kwaliteitscontrole (52%), 3D printen (48%)  en cobots (48%).

Verschillen grote bedrijven en MKB

Vooral kleinere bedrijven zijn nog niet zo ver in het automatiseren van hun productie. Zo gebruikt 33 procent van de bedrijven met minder dan 10 werknemers weinig of geen automatiseringsprocessen in de productie. Hoe groter het bedrijf, hoe groter de kans dat automatiseringsprocessen worden gebruikt om de productie te ondersteunen. Daarentegen gaven alle ondervraagde bedrijven met 10 tot 50 werknemers aan dat ze hun processen op zijn minst gedeeltelijk automatiseren. Gemiddeld is de automatiseringsgraad in het MKB 32 procent. Bedrijven met meer dan 50 werknemers automatiseren gemiddeld 43 procent van hun processen.

Robots als belangrijk deel van automatisering

Robots, ontworpen om de last voor mensen te verlichten en hun vaardigheden aan te vullen, zijn misschien wel het belangrijkste onderdeel van automatisering. Ze combineren veel belangrijke technologieën in één efficiënte machine. Volgens het laatste World Robotics Report (2023) staat Nederland op de 13de plek wereldwijd met 248 industriële robots voor elke 10.000 werknemers in de maakindustrie. Nederland ligt boven het gemiddelde van 151 robots.

Deze trend wordt ook weerspiegeld in de huidige enquête, aangezien net iets meer dan de helft (51%) van de respondenten robots gebruikt. Meer dan de helft (54%) van de ondervraagde bedrijven laat hun robots fysiek moeilijke of uitdagende taken uitvoeren, terwijl 39 procent robots gebruikt om testen uit te voeren. Ongeveer een derde (34 %) heeft repetitieve taken of gevaarlijk werk (31%) aan de machines uitbesteed. Concreet voeren ze werkzaamheden uit zoals verpakken (43 %), frezen, zagen, laseren en meer (39%), ook voeren ze laswerkzaamheden uit (36%) en helpen ze bij het palletiseren, stapelen en uitpakken (34%).

Reeks voordelen

In principe bieden automatiseringstechnologieën een reeks voordelen: volgens de ondervraagde tech-besluitvormers omvatten deze tijdsbesparing (52%), een hogere productiviteit (48%) en kostenbesparingen (47%). Bovendien waarderen de respondenten de nauwkeurigere en betrouwbaardere uitvoering van taken, wat uiteindelijk ook leidt tot een hogere productkwaliteit. Volgens de enquête verklaarde iets minder dan de helft (43%) dat ze een toename in efficiëntie hebben opgemerkt sinds de introductie van automatiseringstechnologieën.

Hindernissen overwinnen

Vanuit managementperspectief zijn er veel doorslaggevende argumenten voor het automatiseren van een bedrijf. Het stelt hen in staat om op lange termijn efficiënter middelen te gebruiken bij de productie, om nieuwe markten aan te boren en flexibeler te reageren op marktbehoeften, hun toekomstige levensvatbaarheid en concurrentievermogen te versterken, en om de omzet verhogen. Zo gaat 72 procent van de ondervraagden ervan uit dat de volgende geplande investering in automatisering zich binnen een jaar heeft terugverdiend.

Er zijn echter enkele obstakels die vooraf moeten worden overwogen en overwonnen: bijna een derde van de deelnemers (37%) zei dat financiële beperkingen een hindernis zijn, waarbij een gebrek aan budget of buitensporige kosten voor oplossingen een uitdaging vormen. Ook het nemen van de juiste investeringsbeslissingen is moeilijk (31%). Bovendien gaf 27 procent van de respondenten aan dat hun verlangen naar specifieke oplossingen onvervuld blijft. Bovendien meldde 25 procent een gebrek aan geschoolde werknemers met de vereiste kennis. Vooral kleinere bedrijven ondervinden vaak moeilijkheden bij het vinden van automatiseringstools die zowel aan hun eisen als bij hun bedrijf passen, maar ook betaalbaar zijn.

Voorspellingen

Uit het onderzoek kwamen de volgende voorspellingen voor de toekomst naar voren: 60 procent van de Nederlandse industriële bedrijven gelooft dat de productie over vijf jaar volledig geautomatiseerd zal zijn, zodat mensen zich op andere werkgebieden kunnen concentreren. AI en automatisering zullen ook de oplossing blijken te zijn voor het tekort aan geschoolde arbeidskrachten in de industrie (48%). De vraag welke impact een volledig geautomatiseerde productie op de arbeidsmarkt zal hebben, blijft dan ook onbeantwoord, aangezien 63 procent van de ondervraagde industriële bedrijven nu al bespaart op personeelskosten door automatisering.