Mikrocentrum opent nieuwe practicumlocatie

Mikrocentrum, het in Eindhoven gevestigde kenniscentrum voor de industrie, heeft geïnvesteerd in een nieuw en compleet practicum voor de vakgebieden Elektrotechniek, Industriële automatisering en Mechatronica. Eind oktober gaan de eerste vernieuwde cursussen van start en is de officiële ingebruikname.

In een markt waar steeds meer vraag is naar multidisciplinaire oplossingen, ontstaat een enorme behoefte aan brede basiskennis aangevuld met specialistische kennis op systeemniveau. Door de nieuwe opzet van de cursusprogramma’s, ondersteund door het practicum, heeft Mikrocentrum nu een compleet aanbod van cursussen in de genoemde vakgebieden vanaf MBO- t/m HBO-niveau. De nieuwe opzet leert mensen breder te kijken dan hun eigen vakgebied en biedt hun de mogelijkheid om te oefenen in een professionele praktijkomgeving.

De arbeidsmarkt voor de industrie laat al jaren een tekort aan goed opgeleide technici zien. Bijgevolg worden bestaande medewerkers steeds vaker multidisciplinair ingezet. Daarnaast doen bedrijven voor de nieuwe aanwas in toenemende mate een beroep op zogeheten zij-instromers, mensen met een niet-afgeronde of niet-technische opleiding. De vraag naar technische opleidingen, voor het verbreden, verdiepen en/of actualiseren van kennis, blijft daarom onveranderd hoog.

Multidisciplinair
De opleidingsbehoefte verandert wel van karakter, signaleert opleidingsmanager Wouter Lintsen van Mikrocentrum. Reden voor Mikrocentrum om, naast het bestaande specialistische aanbod, basiscursussen op de verschillende vakgebieden te introduceren. “Meer dan voorheen worden veel mensen met een technische opleiding geconfronteerd met een multidisciplinaire werkomgeving. Ze moeten breder kunnen kijken dan hun eigen vakgebied. Daarom zijn wij brede basiscursussen gaan ontwikkelen, of vernieuwen, en hebben we flink geïnvesteerd in practica. Maar mensen die de theorie leren, willen deze ook meteen in de praktijk kunnen toepassen. Het nieuwe practicum biedt hiervoor alle mogelijkheden om te experimenteren op zowel component- als systeemniveau.”

Praktijkgeoriënteerd
De opleidingen van Mikrocentrum waren altijd al praktijkgeoriënteerd, stelt Lintsen, met name dankzij de inbreng van praktijkcases door de docenten en cursisten. “Maar met onze nieuwe, krachtige cursusopzet (basistheorie, basispracticum, specialistische cursussen en practicum op systeemniveau) kunnen wij de kennis helemaal tot leven brengen en cursisten enthousiast maken. Waar dat zinvol is, ondersteunen wij dit met ‘blended learning’; cursisten krijgen dan via ons digitale leerplatform leerstof, opdrachten, simulaties en feedback aangereikt.” Met het vernieuwde aanbod dekt Mikrocentrum de complete opleidingsbehoefte voor de betreffende vakgebieden op MBO- én HBO-niveau af, benadrukt Lintsen. “Medewerkers, en hun werkgevers, kunnen uit ons pakket specifieke cursussen kiezen op het gewenste niveau; ze hoeven geen complete opleiding te volgen. Daarbij houden de docenten vanuit hun industriële praktijkervaring de inhoud actueel.”

Veilige omgeving
Ton Ariaans, adviseur voor Mikrocentrum, juicht de nieuwe ontwikkeling toe. Hij is betrokken bij de ontwikkeling van de basiscursus en het nieuwe practicum voor het vakgebied Industriële automatisering. “Practicum moet je er tegenwoordig bij hebben. Vroeger ging men ook wel naar een cursus, maar leerde men vooral tijdens het werk. Dat wordt steeds moeilijker, vanwege alle risico’s en de operationele druk. Een monteur kan in de fabriek niet meer oefenen, bijvoorbeeld om iets in te regelen. De fabriek moet gewoon dag en nacht draaien, tussendoor het proces verbeteren kan niet meer. Dus is het ideaal om dat in een practicum te onderzoeken, waar je niets kapot kunt maken en gewoon opnieuw begint als het fout gaat. Bedrijven zoeken voor hun medewerkers een omgeving waar ze rustig en veilig de theorie en praktijk kunnen toetsen.”

Levendiger en interessanter
Ook de introductie van een basiscursus is volgens Ariaans een goede zaak. “Bestaande cursussen voor industriële automatisering bestrijken deelgebieden. De basiscursus die we nu opzetten strookt met het opleidingsplan van Mikrocentrum: we kunnen nu iemand van a tot z een leertraject aanbieden of kennishiaten bij techneuten opvullen. En de ‘leek’ die in aanraking komt met het vakgebied, kan door deze cursus een betere gesprekspartner worden. Denk hierbij ook aan de mechanische man die meer allround moet worden en daarom ook kennis van meet- en regeltechniek, aandrijftechniek, enzovoort, moet hebben.” De practicumopstellingen voor de specifieke cursussen worden in versimpelde vorm voor de basiscursus gebruikt. Ariaans: “Met een mooie opstelling krijgen de cursisten de lesstof gemakkelijker mee dan wanneer ze alleen naar sheets zitten te kijken. Dat geldt zeker voor een vak als meet- en regeltechniek, waar de wiskunde kan afschrikken, terwijl het toch ook een praktisch beroep is. Demo’s maken het levendiger en interessanter.”

Storing zoeken
Docent Kees Monseurs adviseerde Mikrocentrum voor de practica in het vakgebied Elektrotechniek. Vorig jaar introduceerde Mikrocentrum de practicumkoffers, nu werkt Monseurs mee aan de nieuwe, vaste opstelling. Hij is vooral in z’n nopjes met het practicum voor de cursus Elektrisch storing zoeken. “Daarvoor heb ik de tekeningen gemaakt van zes installaties, met telkens een schakelkast plus bijvoorbeeld een motor voor een transportband. In elke kast zitten storingen, die de cursisten door schemalezen en meten moeten achterhalen. Ik wil mensen leren logisch na te denken over een installatie en hoe ze daarin een storing moeten gaan zoeken. Eerst leer ik ze meten, want dat kunnen de meesten nog niet.”

Technisch gevoel
Arnoud Thomasse, docent voor Meet- en regeltechniek en Servotechniek, vindt het eveneens positief dat Mikrocentrum investeert in practicumopstellingen. “Cursisten krijgen daardoor meer technisch gevoel bij de theorie, bijvoorbeeld over waarom een elektromotor kan draaien. Bovendien krijgen ze meer gevoel voor de eenheden. Wat betekent het vermogen van een kiloWatt of het koppel van een Newtonmeter?” De practicumkoffers geven daarvoor al een aanzet, maar de nieuwe vaste opstellingen worden echt professioneel, aldus Thomasse. “Die komen overeen met de praktijk. Qua niveau zijn ze vergelijkbaar met wat je in het HBO vindt. Ik schrijf mee aan een boek over regeltechniek voor het H.B.O. en daarvoor is dit practicum een goede aanvulling. Het is voor ons als docenten een mooie uitdaging om hiermee theorie en praktijk te koppelen.”

Europese Ecodesign-richtlijn
Naast de ontwikkeling van nieuwe basiscursussen en practica gebruikt Mikrocentrum deze gelegenheid om bestaande cursussen te actualiseren. Een voorbeeld is Elektrische aandrijftechniek. Dit vakgebied is in ontwikkeling door de Europese Ecodesign-richtlijn, vertelt docent Arjan Hooftman. “Motoren moeten energie-efficiënter worden en daardoor is de techniek in een stroomversnelling gekomen. Naast asynchrone draaistroommotoren worden er nu steeds meer permanentmagneet- en reluctantiemotoren gebruikt. Zowel aanbieders als gebruikers van aandrijftechniek zijn daarin geïnteresseerd en daardoor is er nieuwe vraag naar deze cursus. We hebben de cursus gemoderniseerd en de stof wordt nu ondersteund met een practicum.” Begin 2016 gaat de vernieuwde cursus van start.

Leren door te doen
Datzelfde geldt voor de nieuwe basiscursus Mechatronica, die Hooftman nu mede ontwikkelt en waar ook een practicum bij komt. “Dat practicum moet de basisbeginselen demonstreren en de soms complexe theoretische zaken visueel maken. Voordeel van een practicum is ook dat je, aansluitend op de leerstijl van de cursisten, eenvoudig kunt finetunen wat en hoe ze het leren. Door zelf doen krijgen cursisten een beter begrip hoe componenten en producten werken en hoe ze die praktisch kunnen inzetten.”

Van start
Mikrocentrum gaat binnenkort de nieuwe practicumlokalen met realistische praktijkopstellingen inrichten in het TechniekHuys te Veldhoven. Dankzij de uitbreiding van de mobiele practica (de ‘koffers’) waarmee Mikrocentrum al enige tijd werkt, kan ook op de cursuslocatie Utrecht en bij in-company opleidingen een volwaardig practicum worden aangeboden.