MKB-metaal bezorgd om stijgend ziekteverzuim

Het ziekteverzuim in het MKB-metaal is aan een sterke opmars bezig, waardoor steeds meer bedrijven problemen ondervinden in hun bedrijfsvoering. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Koninklijke Metaalunie naar de gevolgen van de coronacrisis. 

In het begin van de crisis gaf 17% van de bedrijven aan te maken te hebben met een verhoogd ziekteverzuim. Voor de zomer was dit echter afgenomen tot nagenoeg nul. Nu geven weer meer ondernemers aan hiermee te maken te hebben en de verwachtingen voor de komende maanden zijn niet beter. De oorzaak die hiervoor wordt gegeven is de wachttijd voor de coronatest en besmettingen van werknemers zelf, maar vooral van huisgenoten van werknemers. 

Koninklijke Metaalunie heeft voor de zevende keer sinds het begin van de coronacrisis onderzoek gedaan naar de gevolgen van de pandemie  voor het MKB-metaal. In de eerste week van november is een korte vragenlijst aan een aantal Metaalunieleden voorgelegd. Hieruit blijkt dat de ondernemers weer minder negatief zijn over de omzetontwikkeling van de afgelopen twee maanden dan in voorgaande onderzoeken. Voor de komende maanden zet deze trend zich door, zij het iets voorzichtiger. Het aantal bedrijven met een krappe liquiditeitspositie is in de afgelopen maanden verder afgenomen. Men verwacht dat dit aantal de komende maanden weer wat zal toenemen. Ondanks de tweede coronagolf geven wederom meer ondernemers in het MKB-metaal aan er vertrouwen in te hebben dat ze de crisis zullen doorkomen.

Dalende trend onderbroken

Het aantal ondernemers dat problemen ondervindt van de coronacrisis was sinds het begin van de crisis langzaam afgenomen van 86% tot 71% net na de zomer. Met het uitbreken van de tweede golf is dit in de eerste week van november weer toegenomen tot 84% van de respondenten.

Van de exporterende bedrijven geeft 90% aan problemen te ondervinden door de coronacrisis, terwijl dat bij bedrijven die alleen op de Nederlandse markt afzetten 76% is. Dit was twee maanden geleden nog 80% respectievelijk 57%.

Grootste belemmeringen

De afname van de orderpositie wordt nog steeds bij de meeste bedrijven als belemmering ervaren. Het aantal bedrijven dat dit zo ervaart is in de eerste week van november sterk afgenomen van bijna 80% voor de zomer tot 47% nu. Echter vooruitkijkend naar de komende twee maanden verwachten weer meer ondernemers een afnemende orderpositie (58%).

De ontwikkeling van de liquiditeitspositie volgt die van de orderpositie. De liquiditeitspositie was voor de zomer voor 40% van de bedrijven een potentieel probleem. Dit percentage is afgenomen tot 17% in de eerste week van november. Voor de komende twee maanden verwacht een kwart van de respondenten een krappere liquiditeitspositie.

Omzet vierde kwartaal

De omzetdaling over het tweede kwartaal van 2020 bedroeg gemiddeld 22% ten opzichte van 2019. In het derde kwartaal is dit percentage afgenomen tot gemiddeld 15%. Voor het vierde kwartaal wordt een omzetdaling van gemiddeld 12% ten opzichte van 2019 verwacht. Deze 12% is het gewogen gemiddelde. 55% van de bedrijven verwacht een omzetdaling van gemiddeld 23%, terwijl 6% van de bedrijven een omzetstijging verwacht van gemiddeld 12%. Het aandeel bedrijven waarbij de omzet lager is dan in 2019 neemt in de loop van dit jaar steeds verder af, terwijl het aantal bedrijven waarbij de omzet op hetzelfde niveau ligt als in 2019 toeneemt. Het aantal bedrijven waarbij de omzet toeneemt is redelijk constant.

Welke maatregelen

De belangrijkste maatregel waar bedrijven gebruik van maken blijft de loonkostensubsidie NOW. Van NOW-1 heeft bijna 60% van de bedrijven gebruik gemaakt, van NOW-2 45% en 34% van de bedrijven verwacht gebruik te gaan maken van NOW-3. De eerste bedrijven hebben de afrekening van NOW-1 inmiddels ingestuurd. Gemiddeld lag het definitieve omzetverlies 25% lager dan het in het voorjaar opgegeven omzetverlies. Het oorspronkelijk opgegeven omzetverlies bedroeg 36%, terwijl deze bij de definitieve afrekening 27% bleek te zijn. Van de bedrijven die de afrekening naar het UWV hebben verzonden, heeft 22% dit zelfstandig gedaan, 11% met een derdenverklaring en tweederde met een accountantsverklaring.

Twee andere maatregelen die veel worden genomen om de omzetafname het hoofd te bieden, zijn de afbouw van de flexibele schil en ontslagaanvragen voor vast personeel. 5% van de bedrijven heeft in de afgelopen twee maanden afscheid genomen van gemiddeld 3,0 fte. In de komende maanden verwacht 10% van de bedrijven afscheid te gaan nemen van vast personeel, gemiddeld 2,9 fte. Hierbij moet worden opgemerkt dat de verwachtingen tot nu toe altijd negatiever zijn dan de realisatie.

Liquiditeitspositie

Op de vraag of bedrijven binnen nu en een jaar liquiditeitsproblemen verwachten, antwoordt 81% van de deelnemers dat zij dit niet verwachten. Voor de zomer was dit maar 62%, een verdere verbetering. 13% van de bedrijven verwacht binnen nu en een halfjaar liquiditeitsproblemen te krijgen (was 15%) terwijl 6% tussen een halfjaar en een jaar liquiditeitsproblemen verwacht.

Ondanks dat er meer ondernemers belemmeringen ervaren als gevolg van corona neemt het aantal ondernemers dat er vertrouwen in heeft de coronacrisis te overleven weer toe. Zowel direct voor, als na de zomervakantie geeft 81% van de bedrijven aan daar veel vertrouwen in te hebben. Dat is begin november toegenomen tot 87%. Nog 13% twijfelt terwijl geen van de respondenten verwacht de crisis niet te zullen overleven.