Recordverhoging verkoopprijzen
De Nevi PMI van oktober nam met 62.5 licht toe ten opzichte van september. De verkoopprijzen lieten een recordstijging zien en ook de inkoopprijsinflatie bleef sterk toenemen.
Het hamsteren van grondstoffen bij de Nederlandse producenten nam in oktober wederom fors toe.
De toename van de nieuwe orders uit binnen- en buitenland bleef fors, maar vlakte relatief ook wat af. De productie nam voor de vijftiende maand op rij toe, maar werd ook aanzienlijk belemmerd door onvoldoende en vertraagde leveringen. De hoeveelheid onvoltooid of nog niet uitgevoerd werk steeg in de op een na grootste mate ooit en de voorraad gereed product daalde. De inkoopactiviteiten werden opnieuw aanzienlijk uitgebreid en de voorraad ingekochte materialen was wederom groter. De levertijden werden opnieuw fors langer.
De werkgelegenheid nam weer meer toe dan in september, toen er een relatief lagere groei was. De vooruitzichten voor de toekomstige productie bleven positief.
Afzetprijzen in recordtempo omhoog
“Ondernemers maken zich zorgen om de aanhoudende ontregeling van toeleveringsketens en de recordlange levertijden”, zegt Albert Jan Swart, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO in zijn redactionele commentaar op de Nevi PMI. “Deze situatie heeft sinds het voorjaar geleid tot een extreme toename van inkoopprijzen. Naast de kosten van materialen en transport zijn ook de prijzen van gas en elektriciteit de laatste maanden extreem snel gestegen.
Tot en met september leken de afzetprijzen in veel mindere mate toe te nemen dan de inkoopprijzen, wat voor sommige ondernemingen heeft geleid tot druk op de winstmarge. In oktober zijn de afzetprijzen echter alsnog sterk toegenomen. Uit de enquêtedata blijkt dat maar liefst 54 procent van de Nederlandse industriële ondernemingen in oktober de afzetprijzen heeft verhoogd, een nieuw record. We verwachten dat de trend van stijgende afzetprijzen tot in 2022 doorzet als meer contracten aflopen en meer ondernemers de kans grijpen om hogere kosten door te berekenen. Dit leidt vermoedelijk tot hogere prijzen voor bijvoorbeeld machines, verpakkingen en bouwmaterialen.”
Levertijden
De onderzoeksgegevens lieten in oktober een verdere forse druk zien op de toeleveringsketens voor de Nederlandse productiebedrijven. De gemiddelde levertijden waren opnieuw langer en de verlenging was groter dan alle verlengingen in dit onderzoek voorafgaand aan 2021. De vertragingen werden toegeschreven aan grondstoftekorten, logistieke knelpunten en onvoldoende transportcapaciteit (waaronder personeelstekorten). De verlenging van de levertijden in oktober was vergelijkbaar met de tendens van het derde kwartaal, wat een lichte verbetering was ten opzichte van het tweede kwartaal.
Voorraad ingekochte materialen
Het hamsteren van grondstoffen bij de Nederlandse producenten nam in oktober wederom fors toe. Dit was deels het gevolg van een toename van ongebruikte artikelen door tekorten aan andere onderdelen. De stijging van de voorraad kwam dicht in de buurt van het recordniveau van mei. Dit was de twaalfde maand op rij met een grotere materiaalvoorraad. De grootste stijging werd genoteerd in de subsector investeringsgoederen.
Verkoopprijzen
De almaar stijgende prijzen waarmee de Nederlandse producenten geconfronteerd werden, leidden in oktober tot de grootste verhogingen van de verkoopprijzen ooit. De seizoensmatig aangepaste Verkoopprijs index bereikte voor de vierde keer in 2021 een recordniveau, waarbij 54% (eveneens een record) van de bedrijven melding maakte van hogere verkoopprijzen vergeleken met vorige maand. De hoogste verkoopprijsinflatie werd genoteerd door de producenten van halffabricaten, terwijl de stijgingen in de andere subsectoren eveneens een recordniveau bereikten.
Lees hier het volledige NEVI PMI rapport
