Ronde staven zijn niet rond
Er bestaat niet zoiets als perfect rond en ronde staven zijn dus eigenlijk niet rond. Op de website van MCB legt de metaalgroothandel uit Valkenswaard uit hoe je kunt opmeten hoe rond daadwerkelijk je materiaal is.
MCB geeft aan dat in werkelijkheid staven qua rondheid altijd afwijken van de perfecte ronde cirkel. In sommige gevallen zijn ze ovaal, soms driehoekig en meestal een combinatie van die twee. Omdat de afwijkingen lastig kunnen zijn als je er bijvoorbeeld een lager overheen wilt schuiven en dat bij een geringe afwijking al niet meer lukt, legt MCB uit hoe je hier het beste mee om kunt gaan.
Perfectie opmeten
In norm EN 10278, voor koud-getrokken ongelegeerd staal en rvs stafstaal, wordt de maatvoering van rond stafstaal besproken en vastgelegd. In het Engels wordt de afwijking van die perfecte rondheid “out of round” genoemd. In de norm staat beschreven dat door middel van een 2-puntsmeting de rondheid kan worden vastgesteld. “Het probleem is echter dat je rondheid niet goed kunt meten met alleen een 2-puntsmeting”, zegt metaalkundig adviseur Wonnie van Beek van MCB in een blog op de website van de metaalgroothandel. “Veel klanten meten de rondheid met een 3-puntsmeting. Maar ook met alleen een 3-puntsmeting kun je de rondheid niet goed bepalen. Beide meetmethoden hebben namelijk een voor- en een nadeel. Met een 2-puntsmeting kun je afwijkingen bij een ovaal-vorm prima meten, maar niet bij een driekhoekvorm. Met een 3-puntsmeting kun je afwijkingen bij een driehoekvorm prima meten, maar niet bij een ovaalvorm.
Norm biedt weinig houvast
Om rondheid nauwkeurig te bepalen adviseert MCB een een rondheidsprofielmeting. “Bij deze meting plaats je een meetstift tegen het te meten staafje aan”, vervolgt Van Beek. “De staaf draait langzaam rond waardoor de afwijking in rondheid veel beter in beeld kan worden gebracht. Het resultaat van deze meting is een grafische weergave van de rondheid, zoals schematisch is weergegeven in de figuur. De zwarte cirkels in het figuur stellen de minimale en de maximale diameter voor die het staafje mag hebben. De rode lijn toont het gemeten profiel van het staafje. Zolang de rode lijn binnen de twee cirkels blijft, voldoet het staafje aan de rondheidseis. De profielmeting is dus een betere methode om de rondheid nauwkeurig te bepalen, maar de norm zegt dat er met een 2-punts gemeten moet worden. Wanneer er afwijkende eisen gesteld worden aan de rondheid dan zullen die bij bestelling richting fabriek opgegeven moeten worden. De norm biedt hierin te weinig houvast.”
