Spiegelgladde laskanten in een handomdraai

Riam (voluit Riam Dordrecht BV) is een toeleverancier van kwalitatief hoogwaardig snijwerk. Het bedrijf is ooit begonnen met loonsnijwerk voor scheepswerven in het Rijnmondgebied, maar heeft in de loop der jaren het blikveld verruimd. Nu zijn er tegen de 1500 relaties uit de meest verschillende branches, die hun kleine en grote orders plaatsen en Riam levert zelf ook staal. De klanten zitten bijvoorbeeld in de scheepsbouw, offshore, petrochemie, windmolenbouw et cetera. “Onze onderdelen zitten overal in”, zegt Van de Graaf. “Vaak weten we niet eens wat we precies snijden. Dan krijgen we een schetsje met de opdracht: maak het maar.”

Begin dit jaar is Riam verhuisd van Dordrecht naar Tiel. Hier heeft het bedrijf de beschikking over een veel betere en nettere productiehal. Hij is wel wat kleiner dan de hal in Dordrecht, maar dat heeft volgens directeur/eigenaar Siem van den Berg ook zo zijn voordelen: “Je hoeft minder te zoeken. En als je veel ruimte heb denken klanten ook dat ze al hun materiaal wel bij je neer kunnen leggen.”
Riam snijdt tot 30 cm dik (voor nog dikker materiaal wordt samengewerkt met een partner). Hiervoor staan twee plasmasnijders en een autogeen snijmachine opgesteld. Daarnaast is er ook nog een plasmasnijder in opbouw en wordt nog een machine in reserve gehouden. Er zijn 23 mensen in dienst, die in een tweeploegendienst werken.

Laskantvoorbereiding

Een belangrijk onderdeel van de dienstverlening is de laskantvoorbereiding. Laskanten kunnen direct op de brandmachines worden gerealiseerd, maar dan is er nog wel nabewerking nodig voordat de platen kunnen worden gelast. Veel betere laskanten ontstaan door ze te frezen. Dat deden ze bij Riam altijd handmatig, met een handmachine die over een rail langs een plaat rijdt. Dat is een arbeidsintensief karwei, dat een hoop stof veroorzaakt en gepaard gaat met veel lawaai. En belangrijker: de bewerkingssnelheid houdt niet over en de kwaliteit is niet constant.
Deze handmachine is nog steeds in gebruik – bijvoorbeeld voor het bewerken van ronde kanten – maar daarnaast is er ook de plaatkantenfreesmachine model CHP-60G van Cevisa.  Deze is geleverd door Th. Wortelboer uit Heumen, dat de Spaanse fabrikant al 35 jaar vertegenwoordigt. Van den Berg en Van de Graaf stuitten op deze machine op de stand van Th. Wortelboer op de TechniShow. Ze hebben de machine eerst gehuurd om hem uitgebreid te testen en daarna hebben ze hem gekocht.

De Cevisa plaatkantenfreesmachine zorgt voor rechte en spiegelgladde laskanten. De platen zijn gelijk lasklaar, nabewerking is niet meer nodig.

Frezen met wisselplaten

De machine freest met hardmetalen wisselplaten (met twee snijkanten). Zeven wisselplaten worden geplaatst in een freeskop met een diameter van 80 mm. Hiermee wordt een schuine kant aan een plaat of plaatdeel gefreesd. De frees heeft een variabel toerental per minuut en  een aparte aandrijving voor de voeding c.q. het transport van de machine langs de plaat. De CHP-60G freest plaatdikten tot 70 mm, maar Cevisa levert ook modellen die tot 100 mm gaan. De maximale afschuinlengte is 60 mm, daarvoor zijn meerdere runs nodig. In één run kan de machine er 28 mm afhalen, ongeacht de materiaalsoort. De hoekstand is instelbaar van 15 tot 70 graden en de pneumatisch verstelbare werkhoogte van 750 tot 950 mm. Daarbij heeft de machine een verend onderstel. Dat is een voordeel als de plaat doorhangt. Hier past de machine zich makkelijk op aan.

Bewerkingssnelheid

De plaatkantenfrees is een mobiel apparaat op wielen (het gewicht is 800 kilo, wat goed door één man voortgeduwd kan worden). Riam heeft hem geplaatst bij drie tafels met een totale lengte van 12 meter. In deze tafels zijn rolletjes aangebracht zodat een plaat makkelijk rond kan worden gedraaid om de andere kant te bewerken. “Het werkt ideaal. Je stelt de machine in, zet hem tegen de plaat en hij trekt zich er zelf langs heen. Ondertussen kun je zelf een kop koffie gaan halen”, vertelt Van de Graaf met een glimlach.
Hij is lyrisch over de machine. “Qua snelheid zijn we er enorm op vooruit gegaan. Met de handmachine op rail haal je 180 mm per minuut. De Cevisa machine haalt 350-400 mm per minuut en bij staal gaan we zelfs richting een halve meter per minuut. Daarbij is hij heel nauwkeurig. Hij freest kwalitatief veel beter dan een handmachine. Een ijzerwerker heeft hoegenaamd geen krammen meer nodig.”

Grenzen opzoeken

Wat Van de Graaf ook bevalt is dat hij meer uit de machine kan halen dan door de fabrikant en de leverancier is beloofd. “Daarvoor moet je er wel serieus werk van maken en werken volgens de voorschriften.” Die voorschriften zijn niet ingewikkeld. Het instellen van de plaatkantenfrees is makkelijk en gebruiksvriendelijk. Een duidelijk schema geeft aan bij welke materiaalsoorten/-dikten welke voedingen en toerentallen van de freeskop passen. Het instellen van de graden en het bepalen van het 0-punt is eveneens kinderspel. “Er zit een prachtige thermische beveiliging op”, zegt Van de Graaf. “Daardoor kun je de grenzen opzoeken en het maximale uit de machine halen zonder kans op schade.”

Machines als deze zijn volgens Van den Berg en Van de Graaf de toekomst. “Hiermee boeken we echt vooruitgang. Als het maar enigszins mogelijk is om het werk op deze machine te doen, dan doen we dat.” Hun volgende wens is een plaatkantenfreesmachine die ook de onderkant van een plaat kan voorzien van een laskant. “Zo’n model zit ook in het assortiment”, zegt Jeroen Wortelboer van leverancier Th. Wortelboer. “Cevisa voert een uitgebreide lijn plaatkantenfreesmachines. Er is bijvoorbeeld ook een model om J-bevels te kunnen frezen. En als je alleen maar 10 mm dik materiaal bewerkt, laten ze de machine twee keer zo hard lopen. Dan bewerk wel 80 tot 100 cm per minuut. Ook hebben ze modellen specifiek voor RVS. Hierbij zijn de stalen wielen van de bovengeleiding met kunststof bekleed en is de achtergeleiding van RVS bijvoorbeeld. Zo kunnen ze iedere klant heel specifiek bedienen.”