Staalprijzen stijgen verder, tenzij…

“Het tekort aan materiaal in combinatie met extreem lange levertijden en de waanzinnig hoog gestegen staalprijzen zou grote(re) verbruikers kunnen dwingen hun productie deels te gaan beperken of tijdelijk zelfs geheel te stoppen. Het probleem veroorzaakt door het tekort bij de levering van chips, dat de automobielproducenten het vorig kwartaal raakte, dreigt namelijk bij staalproducten evenzo”, aldus het StaalJournaal van NovioStaal.

Importheffingen laten vervallen?

Staalfabrieken leveren hun materialen veel later uit dan gepland c.q. bevestigd, leveren in de komende maanden veel minder hoeveelheden dan traditioneel gebruikelijk en tegelijkertijd blijven importvolumes beperkt door de invoerheffingen die de EU enkele jaren geleden opgelegd heeft. Vooral die importbeperking begint bij veel grote staalverwerkers en servicecenters steeds meer pijn te doen.

Onder andere Duitse profileerbedrijven en koudwalserijen hebben onlangs de Europese Commissie gewezen op dat waarvoor de EU eigenlijk staat, namelijk: open markt en vrije handel, en hebben de Commissie verzocht die importheffingen te laten vervallen. De EU-staalmakers verkeren in een markt met nauwelijks concurrentie en kunnen daardoor onbeperkt c.q. naar behoeven prijzen dicteren.

Omgekeerde situatie dreigt

Op den duur dreigt de EU zich daarmee in eigen voet te schieten. Want indertijd werden de importheffingen ingevoerd vanwege extreem goedkoop importmateriaal, vooral uit Azië, die de prijzen op interne EU-markt naar een onverantwoord laag niveau drukten en een bedreiging vormden voor de EU-staalindustrie en de werkgelegenheid in die sector. Nu dreigt echter een omgekeerde situatie en is de wens van de grotere verbruikers dat de EU-Commissie het bestaande beleid ten aanzien van de importheffing gaat heroverwegen, d.w.z. die heffing helemaal schrapt.

Een evaluatie van de huidige maatregelen stond overigens al op de agenda van de Commissie, omdat sommige heffingen per 1 juli 2021 aflopen. Verbruikers worden nu gedwongen hogere staalprijzen te accepteren, wat in sommige gevallen tot stijging van materiaalkosten van wel 50 tot 75% heeft geleid. Zouden de staalverbruikers en masse gaan besluiten tot reductie van hun productie, dan kan dat weer leiden tot massaontslagen en dat kan juist weer niet de bedoeling zijn van het Europese economische beleid.

Voorbeelden willekeurig prijsbeleid

Het StaalJournaal geeft twee voorbeelden van willekeurig prijzenbeleid door twee verschillende staalproducenten. Eén fabriek kondigde onlangs aan per direct een Co2-heffing van €12 per ton in te voeren op bestaande en nieuwe orders. Een andere fabriek meldde in week 15 éénzijdig de prijzen van lopende bestellingen en van het al gereed zijnde, maar nog niet verzonden materiaal per direct met €180 per ton te verhogen. Afnemers die deze verhoging niet willen accepteren zullen geen materiaal uitgeleverd krijgen. Diezelfde fabriek had overigens eerder dit jaar ook al prijzen met €120 per ton verhoogd.

Veel verbruikers komen door dit soort acties, onvoorspelbaar beleid en de heersende schaarste fors in de problemen. “Voorlopig echter lijkt de huidige materiaalschaarste helaas blijvend, waarbij de recente actie van Liberty Steel nog eens een enorme extra impact zal kunnen hebben”, aldus het StaalJournaal. “Importprijzen zijn vergelijkbaar met de prijzen van de interne EU-markt, dus nauwelijks interessant en bovendien zijn levertijden daarvan erg lang.
Een voorbeeld hiervan is koudgewalst materiaal met als oorsprong India, dat onlangs op de markt werd aangeboden voor €1.170 per ton FCA Antwerpen voor levering augustus.”

Voorraadomvang servicecenters

De genoemde schaarste hakt er ook in bij de servicecenters, waar sommige bedrijven nog maar 40% of minder dan hun gebruikelijke voorraadomvang ter beschikking hebben. Automobielbedrijven en hun toeleveranciers zijn inmiddels ook bezorgd geworden over de dekking van het materiaalbehoeftes. Nooit eerder heeft deze categorie bedrijven zo vroeg aangeklopt bij de staalfabrieken en servicecenters om hun contracten voor het 2^e halfjaar te bespreken en liefst omgaand af te sluiten. Probleem echter is dat nog niemand weet wat het prijsniveau voor die periode (6 maanden) zal zijn en welke hoeveelheden verkrijgbaar zijn.

De cijfers, die de World Steel Association (WSA) onlangs publiceerde over de wereldwijde staalproductie, zijn in die zin ook niet bemoedigend. Men verwacht enerzijds voor 2021 een groei in het staalverbruik van 5,8% naar 1.874 miljoen ton. Tegelijkertijd echter zien we in Europa de ruwstaalproductie in februari ten opzichte van februari 2020 dalen met 7,1% (= circa 1 miljoen ton) en over de maanden januari en februari samen een afname van 3,7%. In februari bedroeg de daling in Duitsland alleen al 10,3%.

Materiaalbehoefte in EU groot

De materiaalbehoefte binnen de EU is groot en dat wordt vooral veroorzaakt door de transportsector, die veel meer staal dan voorzien verbruikt. De beschikbaarheid van staal op de spotmarkt was de afgelopen tijd al zeer beperkt en dat zal de komende tijd alleen nog maar verder afnemen. Gevolg is dat zowel verbruikers als handelaren en servicecenters de markt afstruinen voor materiaal en kopen wat maar voorhanden komt.

De orderportefeuilles bij de staalmakers zijn goed gevuld, maar dat varieert per fabriek. Een enkele fabriek beweert nog orders voor levering juli en augustus te kunnen boeken, maar wel tegen een extra hoge prijs. De meeste echter zitten met hun levertijd al in september en deels zelfs in het 4^e kwartaal. De strategie van de producenten, zo verwacht het StaalJournaal, is dan ook dat zij nu nog even niet zullen aanbieden om uiteindelijk ergens 2^e helft april in de markt terug te keren met wederom hogere prijzen. “In de afgelopen zes weken verhoogde ArcelorMittal de basisprijzen voor warmgewalste rollen al een aantal maal tot €920 per ton en op 15 april kondigde de fabriek wederom een stijging van €50 aan tot €970 per ton.

Een fabriek in Duitsland is bereid af te sluiten voor het 3^e kwartaal (september levering), maar een andere Duitse producent hult zich nog in stilzwijgen. Een Italiaanse fabriek suggereert in de loop van deze maand basisprijzen van €1.000 tot €1.020 per ton te gaan aanbieden, maar vermeldt er ook bij minder hoeveelheden dan gewoonlijk te kunnen boeken.”