Stalen skelet voor historisch schip
Het speciaal-staalbedrijf Alleima heeft een op maat gemaakt stalen skelet ontwikkeld om het Vasa-schip te ondersteunen en te stabiliseren. Dit schip is een uniek stuk cultureel erfgoed in de wereld en is te bewonderen in het Vasa Museum in Stockholm.
Het binnenste stalen skelet is gebouwd als een vakwerk met buizen. Deze oplossing stabiliseert de romp, vertraagt de bewegingen van het schip en verdeelt de belasting. (Foto Karl Nordlund)
Ondanks zijn indrukwekkende omvang is het schip erg kwetsbaar. Chemische degradatie van het hout heeft ervoor gezorgd dat de romp, die rond 1620 van eikenhout werd gebouwd, veel van zijn sterkte heeft verloren. Deze kleine bewegingen kunnen op de lange termijn grote gevolgen hebben. In samenwerking met het Vasa Museum levert Alleima zijn expertise en hooggelegeerd SAF 2507 super-duplex roestvrij staalmateriaal voor een op maat gemaakte binnenste stalen ondersteuning voor het Vasa-schip.
Minder gaten boren
“De binnenste stalen steun zal zich uitstrekken van de kiel tot het bovendek. Het zal helpen de lasten van het dek en de dekbalken te ondersteunen, waardoor de neerwaartse beweging van de romp wordt vertraagd. Daarom moet de binnenste stalen steun worden gebouwd van een materiaal dat zowel sterk als licht is. Dankzij het speciale staal van Alleima hoeven we niet zoveel gaten in de romp van de Vasa te boren als anders nodig zou zijn geweest. Dit is ongelooflijk belangrijk voor ons vanuit het oogpunt van behoud. We schatten dat we slechts ongeveer de helft van het aantal gaten in de romp hoeven te maken als anders nodig zou zijn geweest”, zegt Magnus Olofsson, projectmanager van het project ‘Support Vasa’.
Vakwerk met buizen
Het binnenste stalen skelet is gebouwd als een vakwerk met buizen. Deze oplossing stabiliseert de romp, vertraagt de bewegingen van het schip en verdeelt de belasting. “Alleima’s geavanceerde roestvrij staal en speciale legeringen worden gebruikt in de meest veeleisende omgevingen en toepassingen ter wereld.
Dit materiaal heeft een zeer hoge sterkte, wat betekent dat er minder materiaal nodig is voor de constructie, waardoor het gewicht van het binnenste stalen skelet afneemt. De hoge corrosiebestendigheid zorgt ervoor dat het materiaal in direct contact kan komen met het schip zonder te worden beïnvloed door het zuur dat het hout afgeeft”, zegt Tom Eriksson, EVP en Head of Strategic Research bij Alleima.
De werkzaamheden voor de bouw van de stalen binnensteun van de Vasa moeten in 2028 afgerond zijn, precies op tijd voor het 400-jarig jubileum van het schip. Dit is niet de eerste keer dat Alleima samenwerkt met het Vasa Museum. In 2011 begonnen het Vasa Museum en Alleima, toen eigendom van Sandvik, een langdurige onderzoeks- en ontwikkelingssamenwerking om de nationale schat te redden door de meer dan 5.000 roestige bouten van het Vasa-schip te vervangen. Ze werden vervolgens vervangen door speciaal ontwikkelde bouten van een hoog legeringstype. Dankzij de bouten was het Vasa-schip niet alleen stabieler, maar ook acht ton lichter, wat gelijkstaat aan het gewicht van een volwassen olifant.
