STODT lanceert HBO-module Mechatronica

Samen met een groot aantal bedrijven, waaronder Trumpf, Tuinte en Bauhuis, heeft opleidingsinstelling STODT Toekomsttechniek een HBO-module Mechatronica ontwikkeld. Op 30 september start de eerste groep voor deze eenjarige deeltijdopleiding. Op donderdag 17 september is hierover een voorlichtingsbijeenkomst bij STODT in Hengelo.

In de Smart Industry die zich momenteel ontwikkelt (in Duitsland onder de naam Industrie 4.0), worden complexe (productie)processen geautomatiseerd en online bestuurd. Een belangrijke technische discipline voor deze industrie is mechatronica, de combinatie van mechanica (werktuigbouwkunde), elektrotechniek en informatica (besturingstechniek). Veel medewerkers op de werkvloer, zoals operators en monteurs, hebben hiervoor opleidingen gevolgd op MBO-niveau, tot BBL 4 (Beroeps Begeleidende Leerweg). Smart Industry vraagt meer, maar in de praktijk blijkt de stap naar een nog hoger niveau, een voltijds HBO-opleiding voor bijvoorbeeld Mechatronica, vaak te groot. Voor wie toch wil doorgroeien of verbreden in zijn of haar huidige functie, heeft STODT de HBO-module Mechatronica ontwikkeld. Deze module koppelt theorie en praktijk en is in één jaar in deeltijd te volgen.

Behoeftepeiling
Voor de invulling van de module werkte STODT samen met TechWise Twente. Dit Centrum voor Innovatief Vakmanschap brengt techniek, innovatie, onderwijs en bedrijfsleven bij elkaar om de kwaliteit van het technisch onderwijs te bevorderen. TechWise Twente organiseerde onder meer bedrijfsbijeenkomsten om de opleidingsbehoefte te peilen. STODT deed zelf ook onderzoek en kreeg van meer dan 25 bedrijven input over hun behoeftes aan ‘smart’ competenties van technische medewerkers. Daaronder Nedap (Groenlo), Tuinte Groep (Hengevelde), Masévon Technology (Hardenberg), Demcon (Enschede), Universal Corrugated (Almelo), Bauhuis (Goor), Radine (Barneveld) en Trumpf Nederland (Hengelo). Samen met TechWise streeft STODT naar een ‘doorlopende leerlijn’ richting een formele HBO-opleiding.

Drie blokken
Het analyseren van complexe storingen en problemen in producten en processen sprong eruit als competentie waar bedrijven om zitten te springen. Johaniek Bus, bedrijfsadviseur bij STODT, licht toe: “Medewerkers staan steeds meer onder tijdsdruk en er is weinig tijd om te zoeken naar de werkelijke oorzaak, terwijl dat traject van onderzoeken juist zoveel oplevert. Meer oplossingen, meer innovatiemogelijkheden, gedegen rapportages en meer verantwoorde beslissingen. Die analyse – Root Cause Analysis– moet een verhaal zijn met een kop en een staart, en een goed gefundeerde conclusie. Om dat resultaat te bereiken, krijgen mensen handvatten aangereikt om projectmatig te kunnen werken; dat komt in het eerste blok van de module aan de orde.”
Analyseren gebeurt gezamenlijk, met informatie die collega’s, leveranciers of eindgebruikers aanleveren. De communicatie die dat vergt wordt echter onderschat. Dat is een gezamenlijke uitdaging, aldus Bus: “Je ziet in bedrijven dat de werktuigbouwkundige, de elektrotechnicus en de software-engineer keihard werken en niet begrijpen waarom het samen niet lukt. Hebben ze te hoge verwachtingen van de ander of van zichzelf, zijn ze onvoldoende of onjuist geïnformeerd, of hebben ze de informatie verschillend geïnterpreteerd? Als alles dan bij elkaar komt, gaat het net niet goed.” Vandaar dat STODT in het tweede blok van de nieuwe HBO-module aandacht besteedt – vanuit de techniek – aan interdisciplinair samenwerken en communicatie in de keten. Het derde en laatste deel van de module betreft praktijkcasussen. Daarvoor kunnen bedrijven concrete, mechatronische problemen en behoefte aan verdieping op bepaalde technische onderwerpen (regeltechniek, onderhoud, veiligheid, enzovoort) inbrengen. De deelnemers gaan de ingebrachte cases interdisciplinair analyseren, eventueel in combinatie met bedrijfsbezoeken. STODT voegt desgewenst de HBO-theorie toe.

Doelgroep
Tot de doelgroep van de nieuwe HBO-module behoren ontwerpers, engineers en de betere monteurs, die naar een HBO-functie toegroeien, verklaart Johaniek Bus: “Engineers zijn heel druk met hun opdrachten en gericht op het behalen van eigen afdelingsresultaten. De concurrentiedruk is in de industrie echter moordend en de technologische ontwikkelingen gaan hard. Leidinggevenden verlangen van hun medewerkers meer gerichtheid op het behalen van de bedrijfsdoelen, want daar ligt de sleutel tot succes. Die gezamenlijke doelen behaal je vooral als je vol vertrouwen samenwerkt. Dat leren engineers met onze module. Die is ook bestemd voor de betere monteurs die zich richting management willen ontwikkelen of die voor moeilijke klussen komen te staan. Een algemene managementopleiding past hun echter niet, daarom is onze HBO-module vanuit de techniek ontwikkeld. Medewerkers leren om uit te zoomen van hun eigen werk en beter het proces te overzien. Zo kunnen ze een helikopterview ontwikkelen.”

Senior monteurs
Een van de bedrijven die meedacht over de invulling van de nieuwe opleiding, was Trumpf Nederland. De Hengelose vestiging van de Duitse hightech machinebouwer Trumpf telt 75 medewerkers en kent een actief opleidingsbeleid, vertelt directeur Menko Eisma. “Dat is belangrijk, want er is nog steeds een tekort aan technische geschoolde medewerkers. Met opleidingen willen wij bestaande medewerkers aan ons bedrijf binden. Ook kunnen we nieuwe mensen aantrekken doordat wij met ons opleidingsbeleid als een goede werkgever bekend komen te staan. Wij werken al jaren prettig samen met STODT. Zij luisteren goed naar de behoeften van het bedrijfsleven, zoals nu voor deze HBO-module. Voor die nieuwe opleiding willen wij elk jaar een of twee van onze senior monteurs aanmelden. Dat zijn MBO-jongens die door praktijkervaring en producttrainingen op HBO-niveau zijn gekomen. Met deze opleiding leren ze nog beter analytisch denken en storingzoeken. Daarmee willen wij hen belonen voor hun inzet. En voor ons als Trumpf is de winst dat zij met de nieuwste methoden en systemen leren te werken.”

Start
Op 30 september begint de eerste groep, maximaal zestien deelnemers, met de HBO-module Mechatronica. Er zijn nog plaatsen vrij. Op donderdag 17 september is er een voorlichtingsbijeenkomst, eind van de middag, bij STODT in Hengelo.