Vaders
Dit keer geen specifiek praktijkverhaal, maar een waarneming. Over een bijzondere groep ondernemers die een moedige, bewuste keuze maakt: een keuze voor zichzelf. Het is een keuze die allesbehalve makkelijk is, omdat deze ingaat tegen ongeschreven familiewetten. Het gaat om ondernemers die besluiten hun onderneming te verkopen, omdat ze hun leven anders willen inrichten. Niet langer willen ze leven onder de nagenoeg onzichtbare – en zeker voor de buitenwereld onuitgesproken – druk van de familie.
Deze ondernemers zijn vaak 45 jaar of ouder. Ze staan aan het hoofd van een familiebedrijf dat al generaties lang bestaat. Meestal zijn ze de oudste, of zelfs de enige zoon, en ze werden al op jonge leeftijd bij het bedrijf betrokken. Hun opleiding werd afgestemd op hun toekomst in de onderneming; geen managementopleiding of universitaire studie, maar een vakschool. Praktisch, zoals het hoorde.
Ooit was daar dat moment waarop de boekhouder hun vader wist te overtuigen de aandelen over te dragen. Ook de plaatselijke bankdirecteur speelde zijn rol, toen nog een vertrouwenspersoon in plaats van een door cijfers gedreven financier. De troonopvolger werd zelden naar zijn mening gevraagd. Zijn lot stond vast: hij zou het stokje overnemen, en daarmee ‘bevoorrecht’ zijn.
En dat deden ze. Decennialang werkten ze in en aan het bedrijf, bouwden het verder uit, verbeterden het rendement. Vaak verhuisde het bedrijf van het dorp naar een modern pand op een nabijgelegen industrieterrein. Eigenlijk deden ze het beter dan hun vader.
Maar… is dit wel wat ze écht wilden? Hebben ze ooit werkelijk zelf mogen kiezen? Zijn ze het niet zat dat hun vader – vaak op hoge leeftijd, soms ver boven de 80 – nog meerdere keren per week langskomt en zich met zaken bemoeit? Dat ze, als ze op vakantie willen of een dag vrij nemen, onbewust nog steeds zijn goedkeuring zoeken? Altijd dat standaardantwoord: “Ik ging vroeger nooit op vakantie.” Altijd dat ongemakkelijke telefoontje: “Waar was je vanochtend?” Altijd die stilzwijgende bevestiging dat die ene order, die vader zag liggen, toch écht op tijd geleverd is.
Nee, dit is niet wat ze willen. En dus nemen ze een besluit. Ze verkopen de onderneming en gaan eindelijk doen wat ze altijd al wilden. Ze nemen het besluit en voeren het uit. Met moed vertellen ze hun vader: “Ik ga het anders doen.” En meestal, vol verbazing, horen ze het antwoord: “Je hebt groot gelijk.”
Han van Rijn
Specialist in overnames en financieringen
voor technische ondernemingen
han@kromhout.net