‘We leiden echte verspaners op, geen knoppendrukkers’

Met een subsidie en een forse bijdrage van de aangesloten lidbedrijven, is het Regionaal Techniek Centrum (RTC) in Hardenberg erin geslaagd een modern CNC bewerkingscentrum aan te schaffen: een 3-assige Hartford F1 LG-500, die is geleverd door Promas Machines.

Manager Joost Liese en praktijkdocent André Heijne vinden het belangrijk dat de opleidingen van het RTC zo goed mogelijk aansluiten bij de ontwikkelingen in het bedrijfsleven. Daarom wilden ze de praktijkruimte voor metaalbewerking uitrusten met een volwaardige actuele CNC machine. En dat is gelukt. Het bewerkingscentrum van Hartford is uitgerust met Fanuc 0iMD besturing en Fanuc Manual Guide i, een wisselaar 24 x BT40, gekoelde pulley hoofdaandrijving, koeling door de spil (20 bar), spanentransporteur en lineair geleidingen.

Door het gecomprimeerde werkbereik van 520 x 420 x 450 mm is het een compacte machine, die uitstekend geschikt is voor opleidingsdoeleinden. “We verkopen deze machine vaak in combinatie met automatisering voor kleine werkstukken”, zegt Edwin Smeenk van Promas. “Daarnaast is ook Promas zich bewust van de grote behoefte aan goed opgeleide vakmensen en besteedt jaarlijks een gedeelte van haar omzet aan ondersteuning van vakgerichte opleidings- en scholingsinstellingen. Zo konden wij met het RTC tot overeenstemming komen.”

Leren programmeren
De 3-asser heeft alles in zich om volop te produceren, maar dat gebeurt op het RTC natuurlijk niet. Hier dient de machine om leerlingen op te leiden. “De ijlgang is 37 meter, maar die heb ik direct terug laten schroeven naar 5 meter”, zegt André Heijne. “We kunnen ons geen aanvaringen permitteren, want dat kost je zo een paar duizend euro. En dat kunnen we niet hebben.” Het bewerkingscentrum wordt gebruikt door niveau 3 mbo-leerlingen. Zij zijn de meeste tijd kwijt aan het programmeren. Dat doen ze achter de pc, maar niet met een CAM pakket. Heijne wil dat zijn leerlingen het vak van CNC-verspanen echt leren en laat ze daarom elke regel invoeren. “We leren ze hier echt de basis, brengen ze de manier van programmeren bij. Als ze eenmaal bij een metaalbedrijf aan het werk gaan, ontwikkelen ze zich dan steeds verder, totdat ze na een aantal jaren een volwaardige CNC-verspaner zijn.” Als het programma klaar is, wordt het product daadwerkelijk gemaakt. De Hartford machine is uitgerust met een tweede beeldscherm, dat is feitelijk een tablet met een harde schijf om programma’s in de machinebesturing te laden. In de werkruimte van de machine zit een camera, zodat precies te zien is wat er gebeurt. Heijne noemt het belangrijk dat de leerlingen een echt product kunnen maken: “Ze moeten iets tastbaars hebben. Alleen een 3D-simulatie is niet voldoende.”

Praktijkdocent André Heijne met een aantal leerlingen bij het nieuwe bewerkingscentrum.

Financiële uitdaging
De aanschaf van een moderne CNC-machine is voor een opleidingsinstituut financieel een flinke uitdaging. Maar het moet gewoon, vindt Joost Liese. “Iedereen die betrokken is bij de metaal, heeft de heilige opdracht om jonge mensen te interesseren voor deze sector. Verspanende bedrijven werken tegenwoordig met cleanrooms, maar dat is niet het beeld dat een vmbo-leerling heeft van de metaal: die denkt nog steeds aan vies en zwaar werk, terwijl het tegendeel waar is. Om die beeldvorming bij te sturen hebben we moderne beelden en een moderne aanpak nodig. Daarbij hoort ook dat jonge mensen tijdens hun opleiding kunnen werken met moderne machines in een nette omgeving. De ontwikkelingen op machinegebied gaan zo snel, dat het niet zo kan zijn dat de nieuwste machine in onze praktijkruimte zes jaar oud is.”

De Hartford machine is uitgerust met een tweede beeldscherm, dat is feitelijk een tablet met een harde schijf om programma’s in de machinebesturing te laden.

Bedrijven ontzorgen
Maar dat is ook niet zo. Het RTC beschikt over een goed ingerichte werkplaats met machines voor conventioneel, CNC, plaatwerk/constructie en MIG/MAG lassen. Alles wat nodig is om leerlingen op te leiden voor niveau 2, 3 en 4 is aanwezig. Er wordt samengewerkt met het Alfa-college, het ROC in Hardenberg. Het Alfa-college doet de theorie, het RTC de praktijk. Daarbij leidt het RTC op voor de ongeveer 45 lidbedrijven. “We ontzorgen deze bedrijven. De meeste leerlingen detacheren we bij de bedrijven, waar ze een deel van de opleiding doen, maar ook werkzaam zijn.”

Reputatie
Daarbij speelt de gedreven praktijkdocent André Heijne, die veel praktijkervaring heeft in de verspaning én de constructie, een centrale rol. Hij loopt liever in praktijkruimte tussen zijn leerlingen dan dat hij op zijn kantoor achter de computer zit. “Want als ik bij hen sta stellen ze mij vragen en kan ik ze verder helpen.” Heijne heeft zelf nog de ouderwetse Philips-opleiding tot gereedschapmaker genoten. “Als je vroeger bij een werkgever kwam en vertelde dat je de Philips opleiding had gehad, dan was het goed en kon je zo beginnen. Ik wil dat ons RTC de zelfde reputatie heeft. Dat bedrijven weten dat mensen die hier zijn opgeleid gewoon goed zijn. Daarbij helpt dit Hartford bewerkingscentrum. Hiermee kunnen we echte CNC-verspaners opleiden in plaats van knoppendrukkers.”