Wilvo haalt de toekomst van het zetten in huis

Bedrijfsleider Dennis Geerings en productieleider Adriaan Koolen van Wilvo in Bergeijk weten het zeker: met de twee nieuwe Amada HD 1003 ATC kantpersen met automatische gereedschapswissel hebben zij de toekomst van het zetten in huis gehaald.

Wilvo, ooit begonnen als specialist in het bewerken van dun plaatstaal en licht constructiewerk, is een sterke toeleveringspartner voor klanten in binnen- en buitenland. Het leveren van een diversiteit aan metalen producten in grote en kleine series vormt nog steeds de basis, maar dankzij het moderne machinepark en de grote mate van vakmanschap is het bedrijf in staat om zowel eenvoudige als complexe projecten in een korte tijd te realiseren.
Wilvo beschikt, naast tal van andere machines, over zo’n vijftien kantpersen. Geautomatiseerd buigen is niet nieuw voor de plaatbewerker in Bergeijk. In de grote productieruimte staan al een Salvagnini buigcel en twee Amada Astro cellen. Hoewel dit niet echt een vuistregel is, worden de twee Astro’s doorgaans ingezet bij series van minimaal 200 stuks met elk minstens vier buigingen. Vrij grote series dus. Het mooie van de twee nieuwe Amada kantpersen is echter dat hiermee ook kleine series kunnen worden geautomatiseerd. Volgens Amada zelf kan een HD 1003 ATC kantpers met automatische gereedschapswissel al bij een serie van tien stuks rendabel worden ingezet.

Magazijn direct naast machine
De Japanse machineproducent beweert zelfs dat de combinatie vier traditionele kantbanken kan vervangen. Of dat werkelijk zo is moeten Geerings en Koolen eerst nog maar eens zien. Maar feit is wel dat ze heel enthousiast zijn over hun twee nieuwe aanwinsten, die algemeen directeur Louis Vosters van Wilvo afgelopen voorjaar heeft gekocht op de Techni-Show. Beide systemen bestaan uit een servohydraulisch aangedreven HD 1003 NT kantpers en een Astro ATC (Automatic Tool Changer). De kantpers kan vanuit het magazijn direct naast de machine automatisch boven- en ondergereedschappen wisselen bij overstap naar een volgende order. Dit magazijn telt vijftien opslagplaatsen voor de stempels en achttien voor de matrijzen. Met behulp van vier manipulatoren worden deze vanuit laden rechtstreeks in de boven- en onderbalk geschoven en exact gepositioneerd. De machine heeft een lengte van 3 meter en een perskracht van 100 ton. Hij kan aan de hand van de aangeboden orders zelf de optimale productievolgorde bepalen, zodanig dat er zo min mogelijk omgesteld hoeft te worden.
De combinatie is het antwoord van Amada op de groeiende vraag naar productvariaties en daardoor kleinere series in de plaatverwerkende industrie. Hierdoor wordt het aandeel van de tijd die daadwerkelijk aan het buigen wordt besteed, steeds lager. De rest van de tijd is nodig voor het ombouwen van de machine. De automatische gereedschapwisselaar beperkt deze ombouwtijd. Het is een productieoplossing waarmee Amada producenten wil aanspreken die vaak wisselende, kleine series, moeten buigen, maar ook klanten die gespecialiseerd zijn in  het produceren van prototypes en monsters.

Concept van de toekomst
Amada heeft inmiddels een stuk of tien van deze combinaties in Nederland geplaatst. Wilvo had er al een tijdje een op het oog. Aan de uiteindelijke investeringsbeslissing liggen geen uitgebreide tijdtesten ten grondslag over hoe lang die andere kantbanken nu daadwerkelijk buigen en stil staan. Ook de terugverdientijd is van tevoren niet uitgerekend. “Veel belangrijker voor onze keuze is dat dit een techniek is, waar het in de toekomst naar toe gaat”, zegt Adriaan Koolen. “We hebben zoveel ervaring met buigen, dat we dat wel kunnen zeggen. Het concept spreekt ons gewoon enorm aan. Bij die kleine series van tegenwoordig gaat zo veel tijd verloren met het gereedschappen plaatsen en stellen. Dat hoef je bij deze banken niet meer te regelen, dat doen ze zelf.”
De nieuwe kantpersen zijn in de bouwvakvakantie geplaatst. Een aantal medewerkers heeft een cursus gehad en is er mee aan het werk gegaan. Het heeft tijd nodig om alles onder de knie te krijgen, maar dat verontrust Geerings geenszins. Sterker nog: daar is rekening mee gehouden. “In het begin was het met de Astro cellen ook even wennen. En die functioneren nu heel goed.”

Goede gereedschappen ontdekken
Beide HD 1003 ATC kantpersen zijn in eerste instantie voor de helft gevuld met gereedschappen. Deze zijn zorgvuldig uitgezocht op basis van de producten die Wilvo ermee wil buigen en de ervaring. De rest van de beschikbare ruimte in de magazijnen zal op den duur wel volgen aan de hand van de ervaringen die nu worden opgedaan. “We moeten de goede gereedschappen nog ontdekken”, aldus Koolen.
Wilvo buigt al veel op de twee nieuwe kantpersen. Allemaal producten binnen een meter qua lengte en een dikte tot 3 mm. In het begin vooral standaard buigwerk, maar op den duur zal ook complexer werk zijn weg naar de nieuwe kantbanken vinden. Koolen somt op: “Beugels, steunen, onderdelen voor benzinepompen en behuizingen voor de machinebouw. Dat doen we allemaal. Maar een U-vorm met een hoge kant kunnen we nog niet zetten. Dat komt nog wel.”

Offline programmeren
Vooralsnog staan de operators nog regelmatig aan de machine te programmeren. Maar steeds vaker wordt er een offline geprogrammeerd bestand ingeladen. Dat zal in de toekomst steeds vaker gebeuren. Op de werkvoorbereiding zitten vijf engineers die de CADCAM voorbereiding doen.  Wilvo heeft om te beginnen drie licenties voor het offline programmeren van de HD 1003 ATC kantpersen gekocht.  Daarmee zijn ze op de werkvoorbereiding druk aan het leren. Voor het maken van de programma’s is ontzettend veel rekencapaciteit nodig. De werkvoorbereiders laten de software vaak ‘s nachts rekenen. ’s Morgens treffen ze dan allemaal rode, oranje en groene codes aan. Rood is helemaal fout, oranje betekent dat er nog een paar dingen moeten worden aangepast en groen betekent dat een programma gereed is om de kantbank aan het werk te zetten.
De bedoeling is dat het offline programmeren het programmeren aan de bank geleidelijk aan helemaal zal verdringen. Geerings en Koolen houden er rekening mee dat op den duur ook de andere banken offline geprogrammeerd zullen worden.  Zo zal eenheid van buigen ontstaan, met vaste opstellingen van gereedschappen en telkens dezelfde, meest optimale buigvolgorde. “Bij het ponsen en lasersnijden is dat al lang geaccepteerd.  Bij het zetten zal het ook die kant op gaan.”   

Functie van zetter veranderd
Dat betekent wel dat de functie van de zetter zal veranderen. De vakman zit straks offline te programmeren, het zetten zelf vergt dan minder vakkennis. Dat is precies de reden die wel eens wordt genoemd voor het feit dat het offline programmeren en de kantbanken met automatische gereedschapswissel – allebei toch al weer een aantal jaren op de markt beschikbaar – langzamer in de plaatwerkpraktijk doordringen dan verwacht. Geerings en Koolen zeggen hierover: “De mensen moeten achter deze nieuwe ontwikkelingen staan en het leuk vinden. En dat gebeurt in de praktijk ook. Vergeet niet dat hun werk relaxter wordt. Je hoeft geen gereedschappen meer te sjouwen en uit te lijnen. Daar zit echt niet de lol van het kanten in. Die zit veel meer het maken van een nieuw programma. Zeker als je door collega’s wordt uitgedaagd met de opmerking dat iets niet te zetten is. Dan is het een sport om het toch voor elkaar te krijgen. Bovendien: het geeft meer voldoening als je aan het eind van de dag twintig orders hebt gedaan in plaats van maar drie.”
En voorlopig blijven de andere kantpersen toch nog een stukje flexibeler. Zeker als er speciale gereedschappen moeten worden gemaakt. Die kunnen wel in de gereedschapswisselaar worden gezet, maar dat is veel te omslachtig.