Zeldzame aardmetalen komen nauwelijks als grondstof naar Nederland

Het zeldzame aardmetaal neodymium is bijvoorbeeld van belang voor magneten in elektrische auto’s of windturbines. China is goed voor 93 procent van de productie van permanente magneten op basis van zeldzame aardmetalen. Zeldzame aardmetalen zitten bijvoorbeeld ook in defensiematerieel, telefoons, computerschermen, telescopische of optische lenzen, autokatalysatoren, of ze worden gebruikt voor het polijsten van glas.

Andere kritiek grondstoffen zoals aluminium, nikkel en koper worden veel als grondstof ingevoerd, maar ook veel als onderdeel van een product. Ze staan zowel onbewerkt als in productvorm in de top vijf op basis van importwaarde. Cokeskolen is nummer drie bij de invoer van kritieke grondstoffen. Het is een speciale soort steenkool waarvan cokes worden gemaakt om te worden gebruikt in hoogovens.

Zeldzame aardmetalen zijn de derde kritieke grondstof als het gaat om de Nederlandse import van producten met kritieke grondstoffen (na aluminium en koper). Op de lijst van kritieke grondstoffen die onbewerkt of nauwelijks bewerkt Nederland binnenkomen, staan ze echter pas op nummer 24. Ook scandium, magnesium, antimoon en platinametalen importeert Nederland vooral in productvorm, en nauwelijks als grondstof.

China grootste leverancier

China was in 2023 net als in 2022 de grootste leverancier van producten van kritieke grondstoffen voor Nederland. Wel betreft ruim de helft van de import uit China goederen die in buitenlands eigendom door Nederland worden doorgevoerd, en die Nederland dus weer verlaten. Zonder die quasi-doorvoer is Duitsland met afstand de grootste leverancier van producten met kritieke grondstoffen. Het is wel zo dat Duitse producten ook kritieke grondstoffen uit China kunnen bevatten.

Nederland importeerde in 2023 voor 63,1 miljard euro aan producten met kritieke grondstoffen uit China. Dat is lager dan in 2022, vooral vanwege lagere prijzen in de Chinese export. De waarde van de import uit Duitsland, de tweede leverancier, ligt juist iets hoger dan in 2022 en kwam in 2023 uit op 50,7 miljard euro. In het eerste kwartaal van 2024 is de voorsprong van China op Duitsland als leverancier verder afgenomen en nog maar minimaal. Dat heeft onder andere te maken met een teruglopende vraag naar Chinese zonnepanelen.

China is wereldwijd een grote delver en verwerker van kritieke grondstoffen, die met name naar Nederland geëxporteerd worden in eindproducten zoals laptops, computers en zonnepanelen. In onbewerkte of nauwelijks bewerkte vorm importeert Nederland veel minder uit China. Uit Noorwegen en IJsland (met name aluminium), Australië, VS (vooral cokeskolen), Rusland (vooral nikkel), Canada, Zuid-Afrika (nikkel, aluminium) en Chili (koper, aluminium) haalde Nederland in 2023 meer kritieke grondstoffen dan uit China. Uit China haalt Nederland wel andere grondstoffen zoals magnesium, mangaan, wolfraam en kobalt. China is voor Nederland de grootste leverancier van magnesium, wolfraam en kobalt en de tweede leverancier van mangaan (na Noorwegen).